Blogger Kim - 'Het is schijnbaar heel raar om als verpleegkundige in de gehandicaptenzorg te werken'

'Die' verpleegkundige

‘Huh, maar je bent toch verpleegkundige? Waarom werk je dan in de gehandicaptenzorg? In het ziekenhuis kom je toch veel beter tot je recht? Wat doe je als verpleegkundige überhaupt in de gehandicaptenzorg? Je hebt/had geen verpleegkundige functie? Waarom blijf je daar dan werken?’ Deze vragen hoor ik daadwerkelijk als ik mensen vertel over mijn werk. Het is schijnbaar heel raar om als verpleegkundige in de gehandicaptenzorg te werken, terwijl het er toch heel wat zijn.

Laat ik eerst even duidelijk maken dat ik de vragen wel begrijp. Het is natuurlijk zo dat een groot deel van de mensen, wanneer ze denken aan een verpleegkundige, denken aan de zusters in het ziekenhuis. De mensen die geschoold zijn om medicatie in alle vormen toe te dienen, te ondersteunen bij de persoonlijke verzorging van patiënten en voorlichting geven waar dit nodig is.

Hoewel dit naar mijn idee een beetje een ouderwets beeld van ons vak schetst, is het logisch dat veel mensen hier het eerst aan denken als ze het woord 'verpleegkundige' horen.

Hoewel ik veel respect heb voor mijn collega’s in de ziekenhuizen, vooral de afgelopen tijd, is het werk als verpleegkundige in de gehandicaptenzorg een andere tak van sport. Als je kijkt naar de holistische mensvisie, die wij vanuit school krijgen aangeleerd, kun je vaststellen dat je in onze sector een vertekend beeld hebt van de drie grote aspecten.

Het is namelijk zo dat de zorgvraag gecompliceerd wordt door de diagnoses op het gebied van de psyche van onze cliënten. De symptomen die de cliënten vertonen, kunnen namelijk op vele verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Vooral juist door de, soms meervoudige, beperkingen die ze hebben.

Daarnaast is het een kunst om voor cliënten te zorgen die bijvoorbeeld zeer ernstige meervoudige beperkingen hebben. Binnen deze specifieke doelgroep in de sector is het namelijk cruciaal dat je leert analyseren vanuit vrijwel alleen non-verbale communicatie en de signalen die het lichaam wél af kan geven.

Wij stonden bijvoorbeeld tijdens de pandemie wellicht niet aan de frontlinie in het ziekenhuis, maar vaak staan we er juist vaak alleen voor, aangezien vele van onze cliënten niet worden opgenomen.

We moesten dan zelf de zorg bieden die ze zo hard nodig hadden. Naast het feit dat we voor ze zorgen in ziekte en gezondheid, hebben ze ook dagelijks een vaak complexe ondersteuningsvraag. Dit maakt dat er veel te analyseren is en er vaak langer/breder moet worden geobserveerd.

Nu zijn er natuurlijk niet zo veel verpleegkundige in de gehandicaptenzorg sector als bijvoorbeeld maatschappelijk werker of sociaal pedagogische hulpverleners of helpenden. Eerlijk gezegd maakt dat de situatie er niet altijd makkelijker op.

Hoewel we enorm dankbaar zijn voor onze collega’s en absoluut niet zonder ze kunnen, blijft het zo dat je als verpleegkundige over andere kennis bezit dan de rest van een (vaak gevarieerd) team.

Dit maakt met momenten het werk lastig wanneer allebei (of soms de enige in het team) de verpleegkundigen vakantie hebben, of wanneer je elkaar continu op vrije dagen aan het bellen bent omdat je anders geen 'spar-partner' hebt met dezelfde kennis en ervaring als jij.

Ondanks dit hebben we gelukkig vaak genoeg creativiteit om deze situaties op te lossen. De organisatie waar ik voor werk is hier vooral in de laatste jaren erg mee bezig, maar toch zou ik ze willen aansporen om de verpleegkundige functie binnen de gehandicaptenzorg veel meer in het licht te zetten.

Gelukkig zijn ze dit jaar gestart met verschillende verpleegkundige teams per regio, die de teams zonder verpleegkundigen gaan ondersteunen in de toenemende complexe zorgvragen.

Ik wil absoluut niet zeggen dat de ene sector van verpleegkundigen beter af is dan de ander. Laten we namelijk ook zeker niet de thuiszorg en ouderenzorg verpleegkundigen vergeten, die ook gespecialiseerd zijn in het handelen van situaties die wij vast niet kunnen bedenken.

Ik wil alleen onze, vaak onderbelichte, sector onder de aandacht brengen. Met name de verpleegkundigen in deze sector, die soms niet eens de functieomschrijving van verpleegkundige bezitten.

Ondanks alle voor- en nadelen kan ik zeggen dat de gehandicaptenzorg echt de sector is waar ik mijn passie als (bijna) verpleegkundige in kwijt kan.

Ik heb een aantal keer mee mogen draaien in het ziekenhuis en de thuiszorg, en zou een dienst op de ambulance ook nooit afslaan, maar ik zal altijd terugkomen bij de gehandicaptenzorg.