Stoppen met klagen: zo doe je dat

We klagen best wat af in in de zorg. Waarom klagen we eigenlijk zoveel en hoe kun je dat gedrag veranderen? Ik vroeg het aan weerbaarheidstrainer Inge.

Inge: Iedereen klaagt weleens, of het nou over het weer is, het eten dat niet lekker is, de buurman die te veel lawaai maakt of het hotel dat zo duur blijkt. We maken allemaal soms iets mee wat niet leuk is en daarover willen we dan ons hart kunnen luchten.

Hinderlijk klagen

Maar er zijn ook mensen die klagen om het klagen, die er een gewoonte van hebben gemaakt alleen nog maar te zien wat er niet is en bijna geen oog meer hebben voor wat er goed gaat. Voor die mensen – en hun omgeving! – kan dat klagen heel hinderlijk zijn.

Lekker zeuren

Laten we wel wezen: klagen is soms gewoon echt heel lekker. Mopperen dat het te warm is, op je collega die zijn werk niet goed doet, op je ouders die zich overal mee bemoeien… Het is een manier om met elkaar te communiceren, om verbinding te maken.

Klagen om het klagen

Maar je kunt ook te váák klagen. Dat je klaagt om het klagen en daarmee op een negatieve manier aandacht vraagt. Mensen die veel klagen zitten meestal niet lekker in hun vel, voelen zich onzeker, missen een beetje zelfvertrouwen, hebben veel en vaak bevestiging van een ander nodig en richten zich daardoor vooral op het negatieve. Als je er zelf last van begint te krijgen, of anderen merken op dat je altijd zo negatief bent, moet je er misschien iets mee.

Hoe werkt klagen?

Het goede nieuws: je kunt er iets aan doen. Want hoe werkt het nou? Als je gewend bent om te klagen, zorgen je hersens ervoor dat je vanzelf méér gaat klagen. Je hersens zijn het na een tijdje zó gewend om de weg van het klagen in te slaan dat het voor je brein steeds lastiger wordt om een andere weg, het ongebaande pad van het niet-klagen, te bewandelen. Daarom voelt klagen meestal ook zo fijn, het is vertrouwd en veilig, omdat je hersens het een makkie vinden.

Reset your brain

Door veel te oefenen met niet-klagen kun je je hersens leren om vaker het ongebaande pad te nemen en zul je merken dat je steeds minder de behoefte voelt om te gaan klagen. Je reset je brein.

Spiegel voorhouden

Om de klaagcirkel te doorbreken moet je je eerst de guts hebben om je eigen gebrek onder ogen te zien. Als iemand heel voorzichtig tegen je probeert te zeggen dat je wel heel vaak klaagt, moet je dat dus serieus nemen en jezelf een spiegel voorhouden. Het kan ook zo zijn dat je er zelf last van hebt: dat je jezelf van een afstandje bekijkt en denkt: wie is die zure vrouw die altijd maar loopt te mopperen?

Omdenken

Stap twee is weten wat je dan anders kunt doen. Welk gedrag zou je wél willen laten zien? Wat ga je doen in plaats van mopperen? Probeer je negatieve gedachtes eens om te zetten in een positieve(re) gedachte. Denk niet: ‘Ik heb het veel te druk’ maar: ‘Hard werken geeft voldoening.’ Denk niet: ‘Ik ben zo moe!’ maar: ‘Straks heb ik alle tijd om te relaxen.’ Niet: ‘Ik heb het helemaal gehad met mijn collega’s!’ maar: ‘Mijn beste vrienden zie ik gelukkig vanavond weer.’

Roze bril

Daarna is het een kwestie van oefenen. Wanneer je de neiging voelt opkomen om te gaan klagen, bedenk dan wat je anders kunt doen. Probeer door een andere bril naar de wereld te kijken en probeer te zien wat je allemaal wél hebt in plaats van wat niet.

Oorzaak achterhalen

Ga ook bij jezelf ook na hoe het komt dat je zoveel klaagt. Is het iets waar je zelf iets aan kunt veranderen? Doe dat dan. Is het over iets waar je geen controle over hebt? Laat het dan gaan en richt je op de dingen die goed gaan in je leven. Klaag je omdat je niet lekker in velt zit, probeer dan te onderzoeken wat er onder die onvrede zit.  

Vraag hulp

Baal niet van jezelf als je jezelf toch weer betrapt op klaaggedrag. Nieuw gedrag aanleren gaat met ups en downs en kost even tijd voordat je brein dat begrepen heeft. Het kan wel helpen om bijvoorbeeld je partner of een vriend of vriendin om hulp te vragen. Vraag aan hen als ze jou erop aan willen spreken als je weer negatief doet.

Realiteitscheck

Betrap je jezelf toch weer op klagen? Probeer dan de boel te relativeren. Doe even een realiteitscheck: is het eigenlijk wel wáár wat ik denk, klopt het wel? Wat is er precies aan de hand, wat zijn de feiten? Welke rol heb ik daarin? Wat kan ik (of een ander doen) om dit op te lossen? Vaak blijkt het probleem in werkelijkheid eigenlijk best mee te vallen.

En valt er ineens een stuk minder te klagen.

Lees meer blogs van Inge:

Zo maak je jezelf als zorgmedewerker weerbaar tegen seksuele intimidatie

De kracht van lichaamstaal: 7 do's en don'ts