Verpleegkundige Anne - 'We spreken dus duidelijk niet dezelfde taal én hebben een andere manier van denken en doen'

Als een andere culturele achtergrond en dus andere gebruiken hier ook nog bij kijken, dan lijkt het een heel ingewikkeld web te worden om de communicatie juist te laten verlopen. Laatst mocht ik zorgen voor een patiënt die opgenomen was met buikpijn. Omdat haar klachten uiteenliepen was het niet goed helder te krijgen wat er nu precies gaan was. Haar bloedwaardes en ook een CT gaven niet duidelijk antwoord. Uiteindelijk werd er gekozen voor een onderzoek om duidelijk te krijgen wat er gaande was. Deze dag was het wat werkdruk betreft, zo goed, dat ik even een uur van de afdeling kon om mee te kijken met deze procedure.

De patiënt kwam uit Libanon en spreekt Armeens. Gelukkig ook gebrekkig Nederlands.

Nu is dit een heel belangrijk gegeven. Want in het Oosten werkt het heel anders in een ziekenhuis dan bij ons westerse Nederland. Specifiek in Libanon is er bijvoorbeeld een hoge machtsafstand. Dit betekent dat ze waarden hechten aan hiërarchie. En nemen aan wat verteld wordt in plaats van vragen te stellen. Verder is Libanon een mannelijk land wat maakt dat de hiërarchie onderstreept wordt. Nederland is precies andersom. Een lage machtafstand en een feminien land. We spreken dus duidelijk niet dezelfde taal én hebben een andere manier van denken en doen.

De arts gaf uitleg aan de mevrouw. Maar de communicatie met deze vrouw verliep moeizaam. Haar dochter hielp telefonisch met vertalen maar deze gesprekken liepen ook stroef. En toen kwam het eruit;

'Ik ben moe, zo moe! Ik ben al 80, vroeger was ik sterk, deed ik alles, maar nu…. Ik ben moe. Ik wil gewoon van de pijn af.' Ik gaf haar uitleg. Om van de pijn af te komen moet er eerst uitgezocht worden wat er gaande is. Maar ze wilde ze niks van horen.

Ze keek me aan. 'Luister', zegt ze. 'Dokter moet komen. In buik snijden en dan klaar, ik naar huis.'

Ik glimlachte: 'Ja, zo simpel zou het moeten zijn.'

Ze ging verder: 'Iedereen steeds vragen; wanneer bent u geboren? Wat gaan we bij u doen? Ik ben toch niet gek! Waarom steeds die vragen?'

Mijn telefoon ging; ik mag mw. brengen naar de voorbereidingskamer. De mevrouw keek mij aan. 'Ik ben bang.' Ik luisterde naar haar en probeerde haar gerust te stellen. Daarna bracht ik mevrouw naar de voorbereidingskamer.

Mijn college verpleegkundige stond klaar om mevrouw van mij over te nemen. We startten de safety alert*. De verpleegkundige stelt zich voor en vraagt de naam en geboortedatum van de mw. ‘Daar gaan we weer’, zegt de mevrouw. Ze kijkt mijn collega verpleegkundige aan en zegt: ‘Denk jij dat ik niet slim ben?’ De verpleegkundige legt uit dat dit voor veiligheid is. De vrouw haalt haar schouders op. De verpleegkundige gaat weer verder. ‘Kunt u vertellen wat de dokter straks bij u gaat doen?’ ‘Ja hallo! Wie heeft er hier geleerd’, zegt de mevrouw. ‘Jij of ik? Ik ben geen dokter’, vervolgt ze. ‘Ze gaan kijken in buik’, terwijl ze dit zegt, wijst ze naar haar buik om deze zin te onderstrepen. ‘Verder weet ik het niet.’ Een diepe verontwaardigde zucht benadrukte haar frustratie.

De verpleegkundige kijkt mij verontwaardigd aan. Ik glimlachte en gaf aan dat mevrouw de procedures van ons verwarrend vindt. Ik vervolgde dat ze uitleg gehad had van haar dochter en dat ze het spannend vindt.

Omdat ik deze procedure mee mocht kijken, ruilde ik mijn witte uniform in voor een blauw uniform en een loodschort om zo veilig mee te kijken. Nu bestaat toeval niet, maar het kwam ontzettend goed uit dat ik mee mocht kijken, want eenmaal in de behandelkamer kreeg mevrouw een paniekaanval. Ze begon te hyperventileren en riep dat ze bang was. Ik snelde naar haar toe, deed mijn mondkapje onder mijn kin en zei dat ik hier was en ik vroeg of ze het fijn vond als ik haar hand vasthield.

Ze barste in tranen uit. 'O meisje! Jij bent hier! Ik ben zo bang.' Ik vertelde dat de dokter goed voor haar ging zorgen, zodat de pijn weg zou gaan en dat ze haar zouden helpen met slapen. Ze ging akkoord en zuchtte opgelucht.

De procedure verliep succesvol. De volgende dag zag ik haar weer, maar nu weer in mijn vertrouwde witte uniform. Toen ik vroeg hoe het met haar ging begon ze te stralen. 'Ik heb geen pijn! Maar wat was ik bang gisteren. Maar jij was daar! Ik kende niemand, maar jou wel. Ik ben zo blij! Dankjewel.' Ik kreeg een handkus naar me toe geblazen.

We spraken nog even verder en ik vervolgde verder mijn dienst die dag.

Het lukt mij niet vaak om de afdeling af te gaan om mee te kijken met een procedure, maar dit weekend wel. Wat een geluk! Ik mocht een brug zijn voor haar. Een brug tussen haar oosterse cultuur en gebruiken en onze westerse procedures en bejegening. Wat gaaf.

↑ Klik hier ↑ om de vacature te bekijken!