'Terminale zorg zijn toch wel de parels in mijn werk'

Een parel

Terminale zorg zijn toch wel de parels in mijn werk. Vaak wordt gedacht dat een verpleegkundige in een ziekenhuis alleen maar acute en sensationele situaties meemaakt. Maar vaak vragen de palliatieve en terminale casuïstiek je kennis en ervaring als verpleegkundige in een ziekenhuis. Een patiënt comfortabel maken en een prikkelarme omgeving bieden op een plek waar hectiek de norm is. Je kijkt niet meer wat kan, maar je kijkt naar wat nog nodig is voor de patiënt. En dan natuurlijk in de zin van kwaliteit van leven, comfort en afscheid. Niet meer doorbehandelen, maar eerlijke dialoog voeren. Vertellen wat de echte kansen zijn en of deze opwegen tegen een waardig afscheid. Gezamenlijke besluitvorming staat hierin voorop, maar tegelijk is het wel heel belangrijk dat de patiënt en familie goed beseffen wat de ziekte en eventuele behandelingen inhouden. Wat de gevolgen kunnen zijn wanneer ergens wel of niet voor gekozen wordt.

Als verpleegkundige vertaal je ook vaak de arts. Want de informatie in een familiegesprek gaat snel en is veel. En emoties, die altijd bij een slechtnieuwsgesprek komen kijken, zitten het denken en verwerken van informatie in de weg. Vaak worden fragmenten van het familiegesprek herhaald. Soms door de arts, maar vaker door een verpleegkundige. In simpele taal leggen we uit hoe het ervoor staat en wat de mogelijkheden zijn. Het streven is altijd om thuis of in een hospice te sterven, omdat een huiselijke sfeer prettig is voor het sterven. Voor zowel de patiënt als de familieleden. Maar wanneer dit niet lukt, maken wij het als professionals zo huiselijk mogelijk. Ook worden wensen besproken en wanneer nog mogelijk een eventuele wensambulance voor de laatste wens.

Wat het mooiste is, is dat wij een palliatief team hebben die bestaat uit onder andere verpleegkundige specialisten. Zij denken mee en adviseren ons. De arts biedt veel ruimte voor dit team en laat zich ook adviseren door hen. Vaak hebben zij net nog even een andere kijk op de situatie wat heel mooi kan aanvullen op wat wij op de afdeling al doen.

Bij hen kunnen we om een 'waakkoffer' vragen voor de familie. Hier zitten spullen in om als familieleden gebruik van te maken. Geurkaarsen, handolie of iets anders om je stervende familielid comfort te bieden. Maar ook een boekje om de tijd door te komen tijdens het waken. Want de stilte kan soms wat confronterend zijn. We bieden aan dat een familielid kan blijven slapen zodat het stervende familielid nooit alleen hoeft te zijn. We hebben zelf koppelbedden om zo een tweepersoonsbed te creëren als familie dit graag wenst. We bieden koffie en thee thermoskannen aan zodat ze zelf een familiemoment kunnen creëren op de kamer van het stervende familielid. We adviseren ook om te blijven praten tegen het stervende familielid, ook wanneer er geen woordelijke reactie meer komt. Daarbij adviseren we ook dat de favoriete muziek van de stervende rust kan bieden aan de stervende wanneer het stervende familie lid dit op prijs stelt.

We geven ondertussen uitleg wanneer familie wel of juist niet nog wat drinken kunnen aanbieden aan het stervende familielid. En wanneer dit niet verstandig is bieden we alternatieven, zoals een likje van een waterijsje of een klein mondsponsje om de droge mond te verlichten.

Ook de zorg stemmen we af. Wil een familielid helpen? Maar we bieden ook ruimte om dit aan ons over te laten.

Naast alle zorg voor het stervende familielid kijken we ook om naar de familieleden zelf. Geruststelling bij een veranderende ademhaling bij de stervende familielid of wanneer verwardheid of onrust om de hoek komen kijken. Het overbrengen van deze informatie geeft de familie vaak rust en begrip. We leggen uit wat pijnstilling voor rol kan spelen tijdens de stervensfase.

Maar vaak ook al verder kijken. We spreken vaak kort even over rouw en verwerking. Wat er in de toekomst kan gebeuren en dat iedereen een ander rouwproces doorloopt. Dat het belangrijk is om elkaar hier ruimte voor te bieden. Vaak wordt het bespreken hiervan erg op prijs gesteld door de familie. Het is fijn als we kunnen luisteren naar de herinneringen die de familie heeft aan het leven met het stervende familielid.

Het helpt dan ook enorm als je meer tijd krijgt van je collega’s om deze zorg te kunnen uitvoeren. Want naast de stervende patiënt heb je vaak ook nog andere patiënten die je verplegen moet. Het vraagt om schakelen tussen hectiek van antibiotica aanhangen, controles doen en arts visite te lopen bij de ene patiënt, om vervolgens weer even heel rustig en kalm binnen te lopen bij de stervende patiënt.

De sereniteit en verplicht vertragen tijdens de zorg van de stervende patiënt vind ik erg waardevol om te doen. Zoals ik als zei, een echte parel in ons werk als verpleegkundigen die werken in een ziekenhuis.