Simulatiepatiënt Wendy: ‘Als mijn emoties worden genegeerd, huil ik nog wat harder’

Hoe breng je het slechte nieuws aan iemand die binnen drie maanden doodgaat? Wat zijn de do’s en don’ts bij een intakegesprek? Hoe ga je om met de dominante echtgenoot van je patiënt? Of met een zieke die niet wil stoppen met roken en drinken?

Simulatiepatiënt bij praktijkexamen

Medische studenten kunnen op papier meestal wel uit de voeten met lastige, droevige of verwarde patiënten. ‘Maar als ik tijdens een praktijktentamen als fictief patiënt iets onverwachts doe, schiet de ene na de andere student in de vlekken’, lacht Wendy Riksen. Als trainingsacteur op het gebied van communicatie, werkt ze vaak met zorgstudenten, onder meer in het AMC. Bij tentamens of examens, maar ook bij vaardigheidstrainingen.

Patiëntgesprek naspelen

Wendy kruipt in de huid van een fictieve patiënt en speelt met studenten praktijksituaties na. Hoe pak je dingen gedegen én patiëntvriendelijk aan? Een gesprek met een patiënt gaat volgens voorgeschreven methodes: goed doorvragen, het verhaal tussentijds samenvatten, vragen naar de verwachtingen van de patiënt. ‘Maar heel vaak gebeurt dat te letterlijk. Heeft de patiënt, ik dus, net over ernstige klachten verteld, vraagt de student plompverloren: wat verwacht u nu van mij als arts? Dat kan wat fijnzinniger, geef ik dan als tip mee.’

Prikkelen

Wendy maakt het studenten soms knap lastig. Door iets onverwachts te doen, probeert ze hen te prikkelen. ‘Als ik als patiënt mijn voorgeschreven medicijnen niet wil gebruiken, begin ik over energievelden en homeopathie, dan zie je ze wegtrekkers krijgen. Die gooi ik er dus graag in. En als in een lastig gesprek mijn emoties worden genegeerd, huil ik nog wat harder.’

Bijzonder vak

Soms is ze als patiënt geestelijk niet helemaal in balans, heeft ze haar arm in een mitella of zit ze in een rolstoel. ‘Dit werk is zo leuk. Niet alleen omdat ik mensen echt wat leer, maar ook omdat ik de zorg zo’n bijzonder vak vind.’

Hork oude stempel

Hoe belangrijk een goede communicatie tussen patiënt en zorgverlener echt is, realiseerde ze zich weer eens goed toen haar eigen moeder ziek was. ‘Ze moest regelmatig naar een internist van het type hork oude stempel. Hij was zo bot! Ik dacht: jij kunt wel een paar trainingen gebruiken.’

Verplaats jezelf

Wat haar het meest opvalt? ‘Veel studenten vinden heftige emoties eng. Ze houden een gesprek het liefst inhoudelijk en zakelijk. Maar wat als je patiënt net heeft gehoord dat hij snel doodgaat?’ Wendy’s gouden tip: ‘Ga emoties van patiënten niet uit de weg. Je hoeft er niet in mee te gaan, maar verplaats jezelf in die ander. Hoe zou jij in die situatie behandeld willen worden? Doe desnoods alsof er een bekende tegenover je zit. Zou je dan ook zo stoïcijns zitten te knikken? Nee, dat dacht ik al.’