Ineke blogt: Een mooie 'niet-verjaardag' voor een jehova’s getuige in het verpleeghuis

Lang geleden in een psychogeriatrisch verpleeghuis. Ik verzorg mevrouw B. Deze 89-jarige vrouw is altijd jehova’s getuige geweest. Ze gaat al een aantal jaren mentaal flink achteruit en is een paar jaar verzorgd door haar kinderen. Mevrouw ging in de nacht regelmatig dwalen en de familie kon de zorg niet meer echt aan. Met pijn in hun hart hebben zij hun moeder/grootmoeder bij ons in de instelling laten opnemen.

Warme familiebanden

De familie komt haar vaak bezoeken en mevrouw krijgt ook vaak bezoek van mensen uit de jehova-gemeenschap. Ze is geen dag zonder bezoek. Mevrouw is vergeten wat zij van haar geloof allemaal mag of niet mag. Ze zingt de hele dag en is gek op carnaval en alles wat erop lijkt. En ook op kerstmis en dat soort dingen.

Genieten

Haar geloofsgemeenschap zegt dat mevrouw maar lekker moet genieten en al kunnen zij vanuit hun overtuiging niet met haar meedoen, zij zijn blij dat mevrouw het naar haar zin heeft en op haar manier gelukkig lijkt. Zij respecteren mevrouw haar en blijven haar bezoeken.

Eén keer per week bezoek

Mevrouw C. is ook altijd jehova’s getuige geweest. Zij is 83 en heeft twaalf kinderen gebaard, die allemaal nog in leven zijn. De familie lijkt zich te generen over de ziekte van hun moeder/grootmoeder en heeft zo snel mogelijk een opname voor mevrouw geregeld. Mevrouw krijgt één keer per week bezoek en altijd maar van één persoon tegelijk. Want, zo zegt de familie, het is anders voor hen veel te belastend.

Behoefte aan aandacht

Mevrouw C. krijgt zelden bezoek van iemand uit haar geloofsgemeenschap. Ze is begeleidingsbehoeftig en heeft best nog vaak haar heldere momenten. Ze is verdrietig omdat zij heel goed beseft dat ze achteruit gaat en triest omdat haar gezin haar bijna niet bezoekt. Mevrouw heeft ontzettende behoefte aan aandacht en af en toe een knuffel. Dat proberen we haar zo veel mogelijk te geven.

Koffie en gezelligheid

Tijdens mijn avonddiensten komt mevrouw altijd naar de groep waar ik op dat moment sta om koffie te drinken. Meestal heb ik dan een muziekje opstaan en dan zing ik, samen met ‘mijn’ bewoners, uit volle borst mee. Mevrouw geniet daarvan.

Geen feestjes

Soms hebben we een groepsgesprek, zo goed en zo kwaad als het kan. Mevrouw vertelt dat zij altijd 'jaloers' was wanneer anderen hun verjaardag vierden met leuke feestjes en veel cadeautjes. Dat zij dat vanuit het geloof nooit had kunnen en mogen doen. En dat zij eigenlijk liever de strenge regels en wat er bij hun geloof komt kijken vaarwel had willen zeggen. Maar dat mocht niet. Eerst niet van haar ouders en later niet van haar twintig jaar oudere echtgenoot. En na diens dood niet van haar kinderen.

Gedumpt

Mevrouw zei altijd het idee te hebben gehad dat zij werd geleefd en dat zij nooit zelf haar eigen leven had mogen of kunnen leven. En dat zij nu, uit dank voor haar gehoorzaamheid, zich door haar gezin en geloofsgenoten 'gedumpt' voelde.

Verjaardag vieren

Zij gaf aan dat zij dolgraag eens echt haar verjaardag zou willen vieren met een versierde kamer en stoel, leuke cadeautjes en lekker gebak. Een paar van de andere dames zeiden dat dat toch moest kunnen, maar mevrouw zei dat haar familie dat vast niet goed vond. De familie vond het ook al niet goed dat mevrouw naar gezellige avondjes ging of met uitstapjes mee. Zij vonden dat niet nodig.

Feest en pakjes

Mevrouw B. zei dat ze dat zielig vond voor mevrouw C. Toen mevrouw C. eens op haar eigen groepje was, vroeg één van de dames of we er niet voor konden zorgen dat we deze week de verjaardag van  mevrouw C. konden vieren. Mijn collega gaf aan dat mevrouw C. acht weken geleden jarig was geweest, maar de dames zeiden dat dat toch niet uitmaakte. Het ging om het feestje en wat pakjes voor mevrouw.

Verrassing

Dat waren wij wel met hen eens en we besloten haar verjaardag twee dagen later te vieren. Op die dag zorgden we ervoor dat er slingers werden opgehangen en dat haar stoel werd versierd. We vroegen een verjaardagsmenu aan en de andere groepsleden en hun familie zorgden voor gebak en kleine geschenkjes.

Stralen

Op de gekozen dag, een zaterdag, kwam mevrouw C. na de ADL de groep op en de meeste groepsleden en al flink wat familieleden van de groepsleden begonnen ‘Er is er één jarig’ te zingen. Mevrouw C. werd naar haar versierde stoel geleid. Mevrouw begon te stralen en bleef de hele dag stralen. Zij kreeg een hele stapel pakjes en toen zij naar bed ging, bedankte zij echt iedereen voor deze geweldige 'niet-verjaardag'.

In strijd met geloof

Haar familie, die er later van hoorde, werd boos en begon tegen mevrouw en de groepsgenoten uit te varen dat dit volledig in strijd was met hun geloof. Tot mijn verbazing werden zij toen 'terecht' gewezen door de familie van mevrouw B.

Op hun plek gezet

Die gaf fijntjes te verstaan dat dit feestje weliswaar niet bij hun geloof paste, maar dat het 'in de steek laten' van hun moeder/ grootmoeder en geloofsgenote nog veel minder bij hun geloof paste en dat zij zich daar lelijk schuldig aan hadden gemaakt. De familie verdween nog sneller dan zij doorgaans al deden.

Rustig heengegaan

Mevrouw C. is drie maanden na haar 'niet-verjaardag' plotseling overleden. Zij zat in haar stoel koffie te drinken en stopte met ademhalen. Snel, rustig, zonder strijd. Zij had tot haar overlijden bijna dagelijks gezegd hoezeer zij van haar speciale feestje had genoten.

Totaal verschillend

Het viel mij op dat er zo’n enorm verschil was tussen de twee groepen van hetzelfde geloof. De ene groep was betrokken en begripvol en bezocht mevrouw B. heel vaak, ook de niet-familieleden uit de geloofsgemeenschap. De andere groep was star en leek zich alleen maar voor mevrouw C. te schamen en bezocht haar nauwelijks. Terwijl de twee groepen toch hetzelfde geloof aanhingen. Wel heel boeiend om zo duidelijk te zien hoezeer mensen van elkaar verschillen.

Dit is Ineke:

Misschien heb je mijn blogs al weleens gelezen op de Facebookgroep voor verpleegkundigen en verzorgenden: daar blog ik onder mijn echte naam over mijn ervaringen. Ik werk al vanaf mijn zeventiende in de zorg. Eerst als helpende, toen als ziekenverzorgende en nu als verzorgende IG. Ik heb al veel kanten van de zorg gezien en meegemaakt. Ik deed mijn opleiding in de PG, heb jaren als uitzendkracht gewerkt, ben aan de slag geweest in het verzorgingshuis en heb in de ouderenpsychiatrie gewerkt, met uitstapjes naar de jongerenafdelingen. Momenteel werk ik vaste nachtdiensten in het verpleeghuis.