'Ik respecteerde zijn wensen, maar ik wilde ook zijn wens om niet alleen te sterven respecteren'

Tikje eigenwijs.

In mijn avonddienst kreeg ik een spoedopname aangekondigd. Een hele zieke man die zou gaan overlijden. Het lichaam van de patiënt faalde, zijn hart was op. Er was, medische gezien, geen redding meer. De man had vrede met zijn huidige situatie en wilde geen verdere medische acties.

Bij opname zag hij er niet zo goed uit. Het was de vraag of hij nog wel naar huis kon, wat zijn grootste wens was. Hij was ingestuurd door zijn huisarts, maar toen hij eenmaal in het ziekenhuis was, wilde hij maar één ding: naar huis. Maar tegelijk wilde hij eigen kinderen niet belasten, dus had hij hen naar huis gestuurd terwijl ik net daarvoor een gesprek had gevoerd over rooming-in, het bij dhr. op zijn kamer mogen slapen en bij hem waken. Dit wilde de patiënt niet, hij wilde rust.

De familie ging naar huis zonder dat ik dit wist. Het eerst volgend moment dat ik op de kamer kwam was hij alleen, happend naar adem. In overleg met een arts werd de man comfortabel met medicatie en ervaarde daarna zo goed als geen benauwdheid meer.

Ik ging in gesprek met dhr. om hem beter te leren kennen maar ook in te schatten hoeveel lucht hij had om te kunnen spreken. Zo kon ik ook enigszins inschatten hoe ziek hij was. En dus hoever de stervensfase al in gang was bij deze patiënt.

Hij vertelde dat hij boer was en altijd anderen geholpen heeft met boerenbedrijven. Hij vond het prachtig om iedereen tot hulp te zijn. Maar hulp ontvangen had deze man minder ervaring mee en was er zelf niet zo goed bekend mee. Een duidelijk beschermende houding, wat naar mijns inziens een heel gezond iets is als vader en boer. Tegelijk had hij zijn kinderen naar huis gestuurd om te kunnen rusten, maar vooral, vertelde hij, wilde hij niet tot last zijn voor hen.

Maar nu zit het toch wel wat anders. Ik schetste hem een scenario en stelde hem daarna een confronterende vraag: "Stel u sterft vannacht en u bent dan alleen, hoe zou u dat vinden?"

Hij reageerde meteen: “O nee, dat zou ik vreselijk vinden. Ik wil niet alleen sterven.” Ik schetste zijn huidige situatie. Ik vertelde dat ik me wel zorgen maakte over hem, maar dat ik niet kon zeggen of hij snel zou overlijden. Tegelijk was de kans vrij reëel aanwezig.

De man begreep het goed, maar wilde desondanks niet zijn kinderen laten bellen. Het was inmiddels 22:00 uur in de avond.

Dilemma, wat moet ik doen?

Ik overlegde met een collega. Ik respecteerde zijn wensen, maar ik wilde ook zijn wens om niet alleen te sterven respecteren.

Ik nam een risico en ik besloot familie te bellen om te horen hoe zij erin staan en wat ze besproken hebben met hun vader voordat ze naar huis gingen.

Familie gaf aan dat ze er vrede mee hadden, mocht hij alleen sterven. Ik had benoemd dat ik het heel lastig inschatten vind, maar dat ik dhr. erg slecht vind en dat hij stervende is... Ik benoemde dat ik zijn wens om alleen te zijn wilde respecteren, maar tegelijk wilde hij niet alleen sterven. Zijn familie ging het nogmaals onderling bespreken. Een kwartier later belde de familie. Zijn jongste zoon komt slapen vannacht.

Oei, nu moet ik naar de patiënt toe en vertellen dat ik niet al zijn wensen gerespecteerd had. Ik voelde me enigszins opgelaten, want ik had hem gepasseerd. Ik vertelde hem mijn bevindingen en de gesprekken die ik gevoerd had met zijn familie en dat zijn zoon graag bij hem slapen wilde op de kamer. De man slaakt een diepe zucht. Oei, dacht ik... wat nu.

Maar daarna volgde een glimlach. “Dank je wel, Ik ben zo opgelucht. Ik wilde niet alleen zijn, maar mijn familie was ook moe van alles van de afgelopen tijd. Ik ben blij dat mijn zoon komt. Echt, dank je wel.” Ik slikte de brok in mijn keel weg en wenste hem sterkte en vrede toe.

De volgende nacht is de man overleden in het bijzijn van zijn familie.

Elke casus is afwegen en beslissingen nemen, vooral vaak niet zoals je het geleerd hebt in de boeken. Toch ben ik blij dat ik deze keuze gemaakt had en dat ik gesteund werd door mijn collega’s. Ik was een tikje brutaal of eigenwijs in deze situatie. Maar toch ben ik dankbaar dat het zo mocht lopen, omdat uiteindelijk zijn échte wens gerespecteerd en uitgevoerd werd.