‘Een paar uur geleden had ik nog nooit van hen gehoord, nu zullen ze me voor altijd bijblijven’

‘Je doet alles voor je kind, toch?’

Het is iets over half twaalf als ik thuiskom na mijn avonddienst. Ik gooi m’n schoenen in de hoek en mijn jas op de kapstok. Ik pak wat te drinken uit de koelkast en plof op de bank neer. Pfffff. Jeetje, wat een dienst. Het was niet eens zo gek druk. Maar toch ik ben gesloopt. Terwijl ik een slok van mijn drinken neem, denk ik aan Annemarie *en haar zoontje Jack*. Een paar uur geleden had ik nog nooit van hen gehoord, nu zullen ze me voor altijd bijblijven. Wat was dit een heftig bezoek, zeg.

Om 18:00 uur word ik gebeld door de huisartsenpost. De vraag is of ik een sonde wil inbrengen bij mevrouw Willemse. Mevrouw heeft uitgezaaide darmkanker met een prognose van enkele dagen tot weken. Door de misselijkheid heeft ze de sonde uitgespuugd. Ze heeft heel veel pijn en de tweede vraag is dan ook of ik dat in kaart wil brengen en wil kijken wat we hierin kunnen betekenen voor haar. Geleerd van mijn vorige ervaringen vraag ik meteen naar meer gegevens en dus ook de geboortedatum. ‘Mevrouw is van 3 mei 1982’, is het antwoord van de HAP-assistente. Dan is het even stil en kom ik tot de ontdekking dat deze mevrouw twee jaar jonger is dan ik. Lang heb ik niet de tijd om erover na te denken, omdat de assistent van de HAP mij probeert uit te leggen waar deze mevrouw woont. ‘Het is namelijk nogal een bijzondere situatie’, vertelt zij mij. Het blijkt dat deze mevrouw op een vakantiepark verblijft in de buurt van Waddinxveen. Zij is vanuit Noord-Holland hier tijdelijk naartoe verhuisd, zodat haar ouders voor haar en haar zes jaar oude zoontje kunnen zorgen. De ouders wonen in het oosten van het land en ze hebben dus ergens in het midden een plekje gevonden om bij elkaar te wonen deze laatste dagen. Bij het horen van het verhaal van de assistente springen spontaan de tranen in m’n ogen en krijg ik een brok in m’n keel. Samen met de assistent bespreek ik de casus en spreek ik af dat ik er meteen naartoe ga. ‘De moeder van mevrouw Willemse vindt het fijn als je eerst even belt. Ze gaat dan bij de slagbomen van het vakantiepark staan om je op te wachten.’

Nadat ik de assistente heb opgehangen moet ik dus nu de moeder gaan bellen. Ik besluit eerst even m’n collega te bellen en de situatie uit te leggen. Even moet ik mijn verhaal kwijt. Ik stel voor dat ik m’n telefoon op stil zet en als er echt meldingen zijn m’n collega mij kan bellen op mijn privémobiel. Na dit telefoontje moet ik er toch echt aan geloven. Ik bel met het 06-nummer dat ik gekregen heb. Na een paar tellen wordt de telefoon opgenomen. ‘Met Francien’, klinkt het opgewekt terwijl ik op de achtergrond waarschijnlijk het kleine mannetje van zes jaar hoor spelen. ‘Goedenavond mevrouw, u spreekt met Rik van Vierstroom Veilig Thuis.’ Terwijl ik uitleg wie ik ben en wat mij door de huisartsenpost gevraagd is, hoor ik nog steeds het vrolijke ventje op de achtergrond. Ik spreek af dat ik er binnen 20 minuten ben. ‘Ik zal dan bij de poort op u wachten, meneer.’ Een hele lange tijd geleden heb ik eenzelfde soort situatie meegemaakt, en dit speelt door mijn hoofd terwijl ik mijn TomTom richting het vakantiepark instel. Het zou je toch gebeuren dat je als ouders voor je dochter gaat zorgen die nog een aantal dagen te leven heeft. Wat een ongelofelijk moeilijke ‘taak’ lijkt me dat. Ik moet er niet aan denken.

Als ik de parkeerplaats van het park opdraai, staat er inderdaad een dame op mij te wachten. Ik zet de auto neer, pak mijn spullen en loop richting deze mevrouw terwijl ik de auto op slot doe. ‘Goedenavond’, zeg ik. ‘Wat fijn dat u zo snel kon komen’, zegt ze dankbaar terwijl ik haar een hand geef. ‘Ik heet Rik, en u hoeft geen u te zeggen hoor’. ‘Dan wil ik dat jij me Francien noemt, dat praat wat makkelijker.’ Het ijs is meteen gebroken en ik merk dat er in die twee zinnen veel meer gezegd wordt dan alleen die woorden. Ik zie een bepaalde geruststelling en voel het vertrouwen. Terwijl we samen richting de prachtige bungalow lopen legt Francien mij uit hoe de situatie zit. ‘Mijn man en ik hebben afgesproken deze laatste dagen voor Annemarie en Jack te zorgen. Annemarie is een tijd alleen met Jack, en kan nu alle hulp gebruiken van ons. En natuurlijk doen wij dat. Je doet alles voor je kind, toch?’ Het lijkt wel of Francien om mijn goedkeuring vraagt. Ik twijfel geen seconde. ‘Natuurlijk doe je dat voor je kind. Volstrekt logisch. Ik zou precies hetzelfde doen.’ Ik zie een kleine glimlach op het gezicht van Francien en we praten nog wat verder over Annemarie en haar zorgelijke toestand.

‘Kijk, hier is het’, zegt Francien. Ik zie een prachtige bungalow met een zee van ruimte om het huisje heen. Door de grote glazen schuifpui zie ik opa in de weer met kleine Jack. Als je niet beter wist, zou je denken dat deze mensen een heerlijke vakantie hebben. Francien gaat mij voor het huisje in. ‘Fred, wil jij misschien voor deze meneer een bakkie inschenken? Hij heet trouwens Rik’, zegt ze terwijl ze naar de slaapkamer loopt waar waarschijnlijk Annemarie ligt. ‘Fijn dat je er bent Rik. Ik ben Fred en dat is Jack. Kom je even gedag zeggen, Jack’, zegt Fred terwijl hij mijn hand schudt om kennis te maken. Jack laat de bal waar hij mee aan het voetballen is los en komt keurig mijn kant op met een uitgestoken hand. ‘Hoi… Ik ben Jack’, zegt hij. ‘Hey Jack, ik ben Rik’, zeg ik terwijl ik hem een aai over z’n bol geeft. Al snel duikt hij weer de woonkamer in en gaat hij weer verder met z’n bal. ‘Wat heb je in de koffie Rik?’ vraagt Fred uiterst vriendelijk. ‘Alles’, zeg ik, ‘maar ik ga eerst even bij uw dochter kijken en dan doen we daarna een bakkie.’ Fred stemt knikkend in, en loopt met mij mee naar de slaapkamer. De gemoedelijke, bijna opgewekte sfeer in de woonkamer verandert als ik de slaapkamer in loop. Daar ligt ze dan, in een tweepersoonsbed; Annemarie, heel mager, vermoeid en totaal verzwakt. Een hand geven lukt net, maar haar ogen krijgt ze na die ene blik niet meer open. ‘Ik ben zo moe. Ik voel me zo slecht. Kan je mij alsjeblieft helpen, Rik?’ vraagt Annemarie met fluisterende stem. Terwijl ik vertel dat ik gevraagd ben om te kijken naar de pijn en het inbrengen van een nieuwe sonde onderbreekt Annemarie mijn verhaal. ‘Ik wil geen pijn, dat klopt Rik, maar ik wil ook geen nieuwe sonde…’

Op dat moment besef ik mijzelf dat in het korte ritje naar het vakantiepark toe Annemarie iets anders besloten heeft dan hetgeen waar ik voor kom. ‘Ik wil niet meer. Ik geef het op’, vervolgt ze bijna buiten adem haar verhaal. ‘Het enige wat ik wil is geen pijn meer om zo nog even te kunnen genieten van Jack.’ Dan is het even stil en zie ik de tranen bij Francien en Fred. Het lijkt dat zij niet wisten van het besluit van Annemarie. ‘Maar liefje’, begint Francien, ‘je snapt wat dit dan voor consequenties heeft?’ ‘Ik snap heel goed dat het dan niet lang meer duurt mama, en dat is oké. Wat maken die paar dagen meer of minder uit. Het is goed zo’, antwoord Annemarie. Jeetje, wat komt het verdriet van mensen die ik net 15 minuten ken dan ineens dichtbij. Het is lastig om mijn tranen te bedwingen. En op dat moment rent kleine Jack de slaapkamer in. ‘Opa, opa. Kom je memorie spelen?’ vraagt de kleine man. ‘Opa komt zo, jongen. Hij moet even bij mama zijn.’ In een split second zeg ik tegen Jack: ‘Wil je misschien met mij een potje memory spelen?’ ‘Mag dat mama?’, vraagt hij met grote ogen. Annemarie knikt, en juichend pakt Jack mijn hand en sleept me de slaapkamer uit. ‘Ik kom zo terug hoor, Annemarie, praten jullie maar even met elkaar.’ Dit is nu even het beste denk ik bij mijzelf. Laat Annemarie maar vertellen aan haar ouders wat ze wil en waarom. Ik kom daarna wel. Daar zit ik dan. Met kleine Jack en een heleboel Cars memory kaarten. ‘Ik ben wel echt heel goed hoor. Ik win altijd van Opi’, zegt hij supervrolijk. Als ik hem aankijk in zijn bruine ogen, denk ik bij mijzelf dat dit mannetje over een aantal dagen of weken zonder moeder zit. Ook geen vader, want die was al niet in beeld, begreep ik van Francien. Alleen maar een opa en een oma. Die zullen dit kereltje gaan opvoeden. We spelen een potje memory en ik laat Jack winnen. ‘Zie je hoe goed ik ben?’, zegt ‘ie trots.

Als we met het tweede potje willen beginnen stapt Fred de woonkamer in en vraagt of ik met hem mee wil komen. Bij Annemarie aangekomen zegt Francien: ‘Je hoeft geen nieuwe sonde te plaatsen Rik. Als je maar wel de pijn wil wegnemen.’ ‘Natuurlijk gaan we dat doen.’ Ik bekijk de medicijnlijst en weet wat ik kan gaan toedienen. Na kort overleg met de HAP besluiten we de medicatie te verhogen om zo meer comfort en zo min mogelijk pijn te bewerkstelligen. Annemarie is tevreden: ‘Dank je wel Rik. En wat fijn dat je Jack even onder je hoede nam.’ Na de beloofde kop koffie pak ik m’n spullen, zeg iedereen gedag en loop dan over het vakantiepark terug naar mijn auto. Om mij heen zie ik allemaal families in hun vakantiehuisje de tijd van hun leven hebben. Wat liggen vreugde en verdriet dan toch letterlijk dicht bij elkaar.

Rik

* Omwille van de privacy zijn de namen gefingeerd.