Columnist Mirjam - 'Deze strijdlustige moeder beloofde om de naam van haar dochter altijd te blijven noemen'

'Er is een pakje voor je gekomen', zegt mijn man. Het is een boek. Als ik het papier verwijder lees ik: ‘Dokter, u luistert wéér niet.’

Op de voorkant zie ik een hand met een infuus, dat aait over de neus van een paard. Het is de hand van Anouk Bijl, woonachtig in Noord-Holland, die jaren geleden op 18-jarige leeftijd overleed. Haar moeder nam via de mail contact met mij op naar aanleiding van mijn rubriek over vrouwen met onbegrepen klachten. Vrouwen die de diagnose depressie of burn-out kregen maar waar het uiteindelijk om een ernstige lichamelijke aandoening bleek te gaan. 

Ik sla het boek open en lees hoe Anouk bij de psychiater belandt en, na 20 turbulente maanden van ziekte en achteruitgang, uiteindelijk de verpletterende diagnose ‘hersentumor’ krijgt en kort daarna overlijdt. Haar moeder moet haar kind beloven dat ze zal schrijven over de miscommunicatie en het niet gehoord worden als patiënt.   

Ik kreeg eerder reacties van voornamelijk vrouwen, die aangaven dat artsen te vaak stoppen met luisteren omdat ze teveel gefocust zijn op het stellen van een diagnose. Teveel gericht op specifieke symptomen en laboratoriumuitslagen terwijl het verhaal van de patiënt het belangrijkste instrument moet zijn. Dat niet de artsen niet deugen, maar het systeem, omdat niet elke puzzel te leggen valt in 10 minuten tijd.   

Ik lees wat het niet gehoord voelen met de jonge Anouk heeft gedaan. Het is hartverscheurend. Hoe zij een psychisch label krijgt en wanhopig tegen haar moeder zegt: ‘Mama, ze luisteren niet’.    

Het doet mij denken aan de slachtoffers van de toeslagenaffaire, wiens levens verwoest zijn en destijds ook lange tijd niet werden gehoord. Hoe kijken zij naar de verkiezingen? Mark Rutte die wél gezien en gehoord wordt. Die volgens sommigen had moeten aftreden, maar in plaats daarvan is de VVD de grootste partij geworden.   

Ik bel de moeder van Anouk en bedank haar voor het boek. 'Ik wens jou en je man heel veel sterkte’, zeg ik. ‘Ons huwelijk heeft het helaas niet overleefd’, zegt ze zacht. Ik ben er stil van. Ik heb dezelfde gezinssamenstelling als haar, getrouwd en ook twee dochters, maar hoe anders kan het leven lopen.   

Deze strijdlustige moeder beloofde om de naam van haar dochter altijd te blijven noemen. Daarom draag ik deze column op aan die stoere, veel te jong gestorven Anouk Bijl.

Benieuwd naar het boek van Anouk Bijl? Klik hier.