Patiënten en zelfdiagnose: gevaarlijk of juist wel handig?

Huisarts Petra van der Linden vindt het vrij logisch dat mensen aan zelfdiagnose doen: ‘Je ervaart lichamelijke of psychische klachten en gaat op zoek naar een verklaring. Dat noemen we zelfdiagnostiek. Het middel of het medium dat je raadpleegt, is daarbij bepalend. Zo kun je informatie inwinnen bij vrienden en familie of op zoek gaan op internet.’

Meer onrust

Hoe logisch zelfdiagnose ook is, Van der Linden ziet dat het soms onrust bij de patiënt kan brengen. ‘Het kan leiden tot verheldering of geruststelling, maar ook tot onrust en onduidelijkheid. Wat mij opvalt, is dat de ongerustheid bij patiënten alleen maar sterker wordt wanneer ze zelf op onderzoek uitgaan. Als iemand bang is voor een slechte diagnose - zoals kanker - dan merk ik dat een eigen zoektocht op internet altijd uitmondt in aanwijzingen dat het ook daadwerkelijk kanker is.’

Filteren

In het wilde weg op internet gaan zoeken is dus niet altijd handig. Het raadplegen van een goed medium of middel is vaak niet voldoende. ‘Zelfdiagnose valt of staat met het vermogen van de patiënt om uit alle informatie het juiste te filteren. Zo leren wij als arts om tijdens een consult een soort stroomdiagram af te gaan op basis van waarschijnlijkheidsdiagnoses. Op die manier proberen we de diagnose te achterhalen. Maar deze stroomdiagrammen vind je niet zo kant-en-klaar op internet’, vertelt Petra.

Voordelen

Voor een huisarts kan het soms ook prettig zijn als een patiënt vooronderzoek heeft gedaan. Petra: ‘Door goede research kan iemand gerichter vragen stellen, tenzij hij of zij de juiste verklaring heeft gevonden. Ik had een keer een patiënt die met wetenschappelijke artikelen op het spreekuur kwam. Hij had deze gevonden op Pubmed, een online database met medisch wetenschappelijke artikelen. Ik vond het prettig dat hij de meest recente informatie over zijn diagnose bij zich had. Het was ook totaal niet vervelend dat hij op dat gebied meer wist dan ik. Soms is dat zo en zijn er net nieuwe onderzoeken gedaan, waarvan jij als huisarts nog niet op de hoogte bent. Ik denk dat het in zo’n geval belangrijk is dat je in gesprek blijft met je patiënt. En ook durft toe te geven dat jij als huisarts soms minder weet dan je patiënt, als hij of zij juiste en recente informatie heeft gevonden.’

Tips bij zelfdiagnostiek

Wil je toch graag zelf op onderzoek uit? Petra geeft advies: ‘Raadpleeg dan de volgende media. Dit zijn zeer betrouwbare websites. Medici adviseren deze volop als naslagwerk.’

www.thuisarts.nl

www.moetiknaardedokter.nl