Vrijwilliger Erin is waakmaatje voor terminale patiënten - ‘Ik pakte zijn hand en hij werd meteen rustiger’

‘Mijn eerste dienst herinner ik me nog goed. In de trein op weg naar het ziekenhuis was ik behoorlijk zenuwachtig. Ik zou gaan waken bij een oudere man maar had nooit eerder iemand zien sterven. Wat stond me te wachten?

Eenzaam en angstig

In het dagelijks leven ben ik begeleider op een woongroep voor mensen met een verstandelijke beperking. Dit vrijwilligerswerk doe ik ernaast. In mijn familie zijn de laatste jaren verschillende mensen overleden, gelukkig altijd in het bijzijn van naasten. Maar het heeft me wel aan het denken gezet. Wat als je geen familie hebt die kan komen waken? Het lijkt me eenzaam en angstig om helemaal alleen te sterven!

Familie ver weg

Toen ik in het ziekenhuis kwam, gaf een verpleegkundige me wat informatie over meneer. Hij had een beroerte gehad en was daardoor halfzijdig verlamd. Daar was een longinfectie bovenop gekomen. Hij had wel familie die zoveel mogelijk bij hem probeerde te zijn, maar die mensen woonden ver weg en moesten soms ook naar huis. Daardoor was hij nu alleen.

‘Hallo, ik ben Erin’

In het bed lag een grote, gebronsde man met grove handen. Ik stelde me voor dat hij altijd veel buiten was geweest. Misschien een bouwvakker? Hij was bij kennis maar kon niet meer praten. Zijn ademhaling was heel onrustig. Ik heb maar gewoon gezegd: “Hallo, ik ben Erin en ik kom bij u zitten, zodat u niet alleen bent.”

In hand knijpen

Ik pakte zijn rechterhand maar daar reageerde hij niet op. De verpleegkundige vertelde dat hij door de verlamming aan die kant niks voelde. Toen ik zijn andere hand pakte, werd zijn ademhaling meteen veel rustiger. Hij kneep zachtjes in mijn hand. Voor mij een teken dat hij het fijn vond dat ik er was.

Oogcontact

Ik heb twee of drie uur bij hem gezeten. Hij bleef af en toe in mijn hand knijpen en we hadden veel oogcontact. Zijn ademhaling viel steeds langer stil, op een gegeven moment wel een halve minuut.

Laatste adem

Ik heb toen op de knop gedrukt, zodat er een verpleegkundige zou komen. Maar voordat zij er was, blies hij zijn laatste adem uit. Hij keek me op dat moment aan. Meteen daarna zag ik de ziel uit zijn ogen verdwijnen. Ik dacht: nu moet ik op de klok kijken om voor zijn familie vast te stellen hoe laat hij is overleden. Ik draaide me om naar de klok en zag dat het precies half vijf was.

Rust gevonden

Ik had verwacht dat ik het moment van overlijden heel heftig zou vinden. Dat was niet het geval. Meneer was zelf heel kalm toen hij stierf en daardoor was ik dat ook. Hij had zijn rust gevonden. Het was goed zo.

Nazorg nodig?

De verpleegkundige vroeg of ik met iemand wilde praten. Ook de coördinator van het waakmaatjes-project belde om te vragen hoe het met me ging en of ik nazorg wilde. Nee, dat was niet nodig. Ik was vooral blij dat ik bij meneer had kunnen zijn. Dat hij niet helemaal alleen en in alle onrust was overleden.

Vrouw met baby

Eén moment heeft er toch nog ingehakt: op de terugweg in de trein kwam er een vrouw met een baby naast me zitten. Ineens realiseerde ik me heel sterk: als iemand overlijdt, begint ergens anders weer een nieuw leven. Het leven gaat door, maar met steeds weer andere mensen.’