Seksuele intimidatie bij mannelijke verpleegkundigen: 'Je bent voortdurend op je hoede'

Grijpgrage patiënten, verbale seksuele intimidatie, vieze praatjes: van vrouwelijke collega’s kent Herman veel vervelende verhalen. Uit onderzoeken blijkt dat verpleegkundigen van alle beroepen het meest te maken hebben met ongewenste seksuele aandacht van patiënten tijdens het werk. Maar meestal gaat het om vrouwelijke verpleegkundigen. Denken we.

Eerste keer

Dat Herman ook slachtoffer was van ongewenste intimiteiten, durfde hij nooit eerder te vertellen. Zoals die ene keer, toen die patiënte in het ziekenhuis hem vol in het kruis greep. ‘Ik wist niet wat me overkwam. Ik zei: “Pardon, ik haal even iemand anders” en liep snel weg.’

Enorm geschrokken

‘Ik probeerde professioneel te blijven maar stond letterlijk te shaken van schrik, die had ik niet zien aankomen. Ik voelde me verschrikkelijk slecht. Dat mij dít moest overkomen. Ik, een man, met zoveel ervaring!’ Na het voorval stapte hij meteen naar zijn leidinggevende. De bewuste patiënte werd aangesproken op haar gedrag. Dat was het.

Grensoverschrijdend gedrag

En helaas overkwam het hem vaker. Met name in de jaren dat hij in de psychiatrische zorg werkte werd hij lastiggevallen en vertoonden zijn cliëntes regelmatig grensoverschrijdend seksueel gedrag. ‘Ik werkte op een open en gesloten afdeling. De jonge meiden waren vaak best labiel. Ik ben open en sociaal van aard, sommigen zagen me denk ik als een soort vaderfiguur en verwarden dat met verliefdheid. Meisjes die 20, 25 jaar jonger waren!’

Constant op je hoede

Voor Herman was het uiteindelijk een belangrijke reden om te stoppen in de psychiatrie. De pogingen hem te zoenen of tegen hem aan te schurken, daar kon hij nog wel kordaat mee dealen. Lastiger was dat hij zich voortdurend ongemakkelijk voelde. ‘Ik ging nooit meer alleen een kamer op, was constant op mijn hoede. Eerlijk gezegd was ik bang dat ik van aanranding zou worden beschuldigd, juist omdat ik niet inging op de avances van zo’n meisje. En dan heb je het als man toch snel gedaan.’

Lees ook: Zo maak je jezelf als zorgmedewerker weerbaar tegen seksuele intimidatie

Eenzame tijd

‘Dat idee vond ik heel zwaar, ik heb die periode echt ervaren als een eenzame tijd. Dat op mijn hoede zijn, dat heb ik nu nog. Het sluipt in je systeem, het werkt slopend, zo bang was ik om beschuldigd te worden van iets wat ik nooit zou doen. Die angst vreet aan je, je gaat je cliënten wantrouwen, wordt onzeker. Uiteindelijk had ik het helemaal gehad en ben ik wat anders gaan doen.’

Groot taboe

Herman praat voor het eerst over zijn ervaringen, omdat hij vermoedt dat veel mannelijke collega’s met gelijksoortige geheimen rondlopen. ‘Dit is echt een groot taboe’, zegt hij. ‘Mannelijke verpleegkundigen schamen zich dood als hen zoiets overkomt. En daarbij ben je bang dat je verhaal zich tegen je keert.’

Discussie

‘Ik hoop dat mijn ervaringen een discussie op gang brengen. Hoe gaan we hiermee om? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ook mannen hun verhalen over ongewenste intimiteiten in veiligheid kwijt kunnen? Moet er een vertrouwenspersoon voor mannelijke verpleegkundigen in de zorg komen? Ik ben heel benieuwd hoe collega’s erover denken.’