'Prachtig, volmaakt meisje, het leven was je niet gegund'

Stilgeboren kindje

Lezerswaarschuwing: onderstaand verhaal gaat over een stilgeboren kindje. Er zijn verschillende stichtingen en praatgroepen in Nederland gericht op dit verlies. Neem bij vragen of zorgen altijd contact op met de huisarts of eigen verloskundige. Je bent niet alleen.

De telefoon gaat. In gebrekkig Engels vertelt een mannenstem dat zijn vrouw buikpijn heeft. Ze is nu acht maanden zwanger. Ze verstaan de Nederlandse taal niet, wat het stellen van vragen aan de telefoon lastig maakt. “Ik kom naar jullie toe”, zeg ik en ik stap in mijn auto.

Als ik aankom, ligt ze op een matras op de grond. Ik leg met gebaren uit wat ik wil doen en pak mijn spullen. Routinematig zet ik mijn doptone op haar zwangere buik om naar het hartje van de baby te luisteren. Ik zet het apparaat aan en een kille stilte volgt. Geen snel kloppend babyhartje. Geen geruis van de placenta of bloedvaten. Helemaal niks. Ik schuif het apparaat over haar buik heen, zoekend naar een teken van leven. Ik vergeet te ademen en voel mijn eigen hart sneller kloppen. Haar hele buik zit onder de gel en we zijn ondertussen een kwartier verder. Elke plek waar ik hoopvol luister, geeft dezelfde stilte. Het besef dat dit niet goed is, begint steeds meer tot me door te dringen, maar ik wil deze gedachte niet toelaten. Het kan niet. Het mág niet.

In een flits schiet de hoop door mij heen dat de batterijen van de doptone leeg zijn. Ik draai me weg van de ouders en plaats hem op mijn eigen hart. Een getal boven de honderd komt in beeld. De adrenaline neemt mijn lichaam over. Het apparaat werkt.

Ik sluit mijn ogen en haal diep adem, ik kan me nog even niet terugdraaien. Ik wil de waarheid nog even voor mezelf houden.

Tijdens mijn opleiding heb ik zinnen geleerd om dit nieuws over te brengen, maar alle woorden die ik bedenk, voelen nu niet juist. Over enkele seconden zal hun wereld instorten, hun toekomstplaatje vernietigd worden. Hoe vertel je iemand dat de baby waar zij al maanden op wachten en naar uitkijken, nooit zal gaan ademen? Dat ze haar warmte nooit zullen gaan voelen? Het wiegje naast het bed leeg zal blijven?

Ik bel een tolk en leg uit dat ik de hartslag van de baby niet kan vinden en ik daarom graag een echo wil maken in het ziekenhuis. De conclusie dat de baby niet meer leeft, mag ik officieel niet trekken zonder echo. Ook vertel ik dat zij al ontsluiting heeft en ik vanwege haar nog niet voldragen zwangerschapsduur een ambulance ga bellen. Al is het niet te bevatten, ze lijken het te begrijpen.

Als de ambulance er is, stapt partner naar buiten met de Maxi-Cosi in zijn hand. Met medelijden kijk ik hoe hij met zijn handen vol spullen naar de auto loopt. Ze hebben het dus niet begrepen. Er is nu geen rust en ruimte voor verdere uitleg dus ik besluit te wachten tot we in het ziekenhuis zijn.

In de ambulance zit ik naast haar, ze houdt mijn hand vast en knijpt er zachtjes in tijdens een wee. Ik haat het feit dat ik nu niet met haar kan communiceren. Ik zie de tranen in haar ogen opkomen en vraag mijzelf af of deze van de pijn zijn of dat haar moedergevoel aanvoelt dat er iets niet klopt.

In het ziekenhuis aangekomen, maakt de gynaecoloog als eerste een echo. Er wordt ingezoomd op het hartje en de gynaecoloog gebaart naar haar dat het is gestopt met kloppen. Het is een paar seconde stil en wat dan volgt, geeft mij nog kippenvel. Een ijselijke schreeuw. Paniek. Hartverscheurend gehuil. De pijn gaat rechtstreeks door mijn hart. Ze pakt met beide handen haar buik vast en stort zich op het bed. Tussendoor weeën. Pijn en angst in haar ogen. Ik vecht tegen mijn eigen tranen, dit is niet mijn moment.

Plots breken de vliezen, zwart vruchtwater vult het bed. Ze schrikt en kijkt me met grote ogen aan. Alhoewel de zwarte kleur verklaarbaar is, was ook ik hier niet op voorbereid, maar laat haar niks merken. Ik pak haar hand en gebaar dat het oké is.

De baby ligt in stuitligging en ik zie voetjes komen. Ik wacht tot de baby bijna geboren is en pak dan heel voorzichtig haar broze, koude lichaampje aan. Via een tolk, die nog steeds telefonisch voor mij vertaald, vraag ik of ze de baby wil vasthouden en vertel ik haar eerst wat ik zie. Lange donkere haartjes, tien vingertjes met nageltjes eraan, kleine voetjes en haar huidje wat hier en daar los is gelaten. Een volmaakt, prachtig meisje. Jullie meisje benadruk ik en leg de baby voorzichtig in haar armen.

Ze begint te snikken, kijkt mij hulpeloos aan en vraagt of ik de baby nog heel ga maken. Ik kan mij geen voorstelling maken van hoe zij zich nu moet voelen, maar ik begrijp haar onbegrip. Ik snap dat zij zich afvraagt waarom. Waarom haar mooie meisje het niet gegund is om te leven. Waarom haar hartje gestopt is met kloppen, nog voordat het leven begon. Machteloos kijk ik toe.

We leggen haar in een bak met water, hierdoor blijft het kwetsbare huidje langer mooi. Ik maak foto’s voor het geval ze deze later graag wil zien. Ik kan geen woorden vinden en laat mijn tranen gaan. Ik ga naast haar zitten en zwijg. Ze pakt mijn hand en knijpt er even in terwijl ze me strak aankijkt. Ze hoeft niks te zeggen, het gebaar is genoeg. De tijd verstrijkt als we zo blijven zitten, ze laat mijn hand niet los. Af en toe snikt ze, en kijkt ze om naar haar baby in het water. Het besef lijkt langzaam tot haar door te dringen.

Prachtig, volmaakt meisje, het leven was je niet gegund. Misschien zullen we nooit weten waarom. Je naam zit in mijn geheugen gegrift. Je leeft in gedachten voort, met je lange donkere haartjes, je vingertjes met nageltjes eraan, je kleine voetjes en je huidje wat hier en daar is losgelaten. Je wiegje zal altijd leeg blijven, maar vergeten zullen we je nooit.