'Om de aandacht af te leiden van het onderzoek, maak ik een compliment over de mooie nagellak'

Welkom bij een nieuwe blog uit de ambulance praktijk.

Nu bekend werd dat Bruce Willis gediagnosticeerd is met frontotemporale dementie, is er ineens veel aandacht voor. In de media uitleg door deskundigen over het beloop en impact van de ziekte. In het onderstaande blog ook aandacht voor mensen die getroffen zijn door dementie en voor de mensen die als zorgprofessional hierbij betrokken zijn.

De meldkamer heeft me gevraagd om een mw. te gaan beoordelen die gevallen is in het verpleeghuis. Mw. ligt weer op bed, maar mobiliseren lukt niet. Zonder toeters en bellen rijd ik naar het adres.

Het is op een PG (psychogeriatrische) afdeling. Een afdeling waar mensen wonen die o.a. dementie hebben en waar thuis wonen geen optie meer is. De deuren zijn bekleed met een folie die doet denken aan een voordeur, waardoor het idee ontstaat dat je een 'huis' binnenkomt. Dit goede idee heb ik al in meerdere zorginstellingen gezien.

Samen met een medewerkster ga ik naar mw. Omdat ik weet dat mw. dementie heeft, vraag ik eerste even na hoe ik het beste kan optreden en wat kan me helpen bij het contact maken. Ik ben natuurlijk wel een vreemde man die ineens aan bed staat. Het blijkt dat mw. o.a. erg van nagellak houdt en daar veel waarde aan hecht.

Ik betreed de kamer en loop naar mw. toe. 'Mag ik mij even voorstellen? Mijn naam is John en ik heb gehoord dat u gevallen was.' Ik steek een hand uit en mw. reageert daar niet op. Daarom leg ik mijn even op de hare. Zodat mw. verbinding voelt en de warmte van mijn hand. Verbaasd en enigszins boos kijkt mw. me aan. 'Gevallen? Ben ik dan gevallen.'

'Ja, u wilde opstaan en toen bent u gevallen. Daarom ligt u in bed nu. Vindt u het goed dat ik u nakijk of er iets gebroken is?' Dat vindt mw. goed. Ik maak kleine stapjes in het onderzoek.  Ik benoem bij elke gedeelte van het lichaam wat ik ga doen en ik praat rustig. Omdat er sprake is van een val, doe ik een top-teen onderzoek.

Ik zie geen aanwijzingen voor een heupfractuur. Ik kan beide benen bewegen zonder beperkingen.

Om de aandacht af te leiden van het onderzoek, maak ik een compliment over de mooie nagellak. Trots laat ze haar handen zien. 'Ja, ik vind ze echt mooi hoor.' Terwijl ik wat druk in de lies rechts geef, verandert haar gezichtsuitdrukking. 'Dat doet pijn daar', zegt mevrouw. Ik vermoed dat mw. een breuk in het bekken heeft.

Mijn onderzoek zit erop. Mijn ABCD haal ik uit wat ik geobserveerd heb. Handelingen die niet nodig zijn, worden vermeden. Ik zeg tegen mw. dat ik ga kijken wat we het beste kunnen doen, zodat mw. weer zo snel mogelijk uit bed kan. Gedurende het onderzoek is de zorgcollega erbij gebleven, zodat er voor mw. een vertrouwd gezicht en geluid is. Ik moet zeggen dat ik dit erg fijn vind. Het maakt het voor mw. minder beladen, tenminste dat is mijn indruk.

Ik ga overleggen met de arts van de instelling en deel mijn bevindingen. Zo is het ook belangrijk om te weten wat het beleid is en wat wel of niet wenselijk is. Er zijn wel behandelbeperkingen, maar een diagnose is wel gewenst, maar geen ziekenhuisopname. Wanneer je weet wat er aan de hand is, kun je daarop ook gerichter zorg geven, zoals juiste pijnbestrijding en fysiotherapie. Ik vind het belangrijk dat de vervolgzorg goed aansluit bij dat waar behoefte aan is. Ik vertel mevrouw dat er een röntgenfoto nodig is om te zien wat er gebroken is.  De familie komt naar mw. toe. Zij zullen mw. mee begeleiden naar het ziekenhuis voor een röntgenfoto. Hiervoor laat ik een middencomplex ambulance komen. Zij nemen de zorg en vervoer van mw. voor hun rekening.

Op mijn weg naar de uitgang, krijg ik een kopje koffie aangeboden. Ik besluit het aanbod aan te nemen. Aan een grote tafel zitten al enkele bewoners aan de koffie. Ik bedenk wat ik zal doen, wel of niet erbij gaan zitten? Raar dat ik dat denk, maar wil geen onrust veroorzaken. Anderzijds is gewoon doen meestal goed. Ik vraag in het algemeen of ik er even bij mag komen zitten. 'Je moet wel betalen', zegt een bewoner. 'U heeft gelijk meneer.' Ik betaal mijn kopje koffie en leg mijn telefoon op tafel als zijnde de portemonnee. Ik ga een praatje aan met de buurvrouw. 'Waar houdt u van, koffie of thee?' 'Ik drink geen koffie', zegt ze. Ik sluit aan bij wat ze zegt. 

Ik realiseer me dat er aan deze tafel allemaal mensen zitten die een groot stuk regie in hun leven verloren hebben. Mensen die vader, moeder, opa, oma zijn en op hun manier een bijdrage aan de maatschappij gegeven hebben, voordat de dementie daar steeds meer mee aan de haal ging. De dementie creëerde een mist in het hoofd, die ongetwijfeld ook periodes van boosheid, verdriet en een negatief gevoel veroorzaakt.

Het valt me op hoe goed en betrokken de verzorgenden/verpleegkundigen/helpende en ondersteuners hier met de mensen omgaan. Hoe ze hun omgang aanpassen aan de individuele belevingswereld. Gedragsverandering die impact heeft, vraagt om specifieke benadering. Er wordt veel van de medewerkers gevraagd. Een beroep wat niet zo in de schijnwerpers staat, maar deze zorgprofessionals moeten we koesteren en dankbaar zijn. Ik heb diep respect voor ze en ik bedenk me dat ik er wel iets van weet, maar zeker geen deskundige ben op dit gebied. Daarom lees ik regelmatig de blogs van Sara Blom en Teun Toebos over hun kijk op zorg. Op die manier wil ik mijn zorg zo goed mogelijk laten aansluiten.

Mw. had een fractuur van het os pubis (schaambeen). Dit veroorzaakt serieuze pijn. Er is geen operatie nodig voor stabilisatie, maar geneest vanzelf. De verminderde mobiliteit leidt echter vaak tot andere complicaties zoals o.a. longontsteking met alle gevolgen van dien. Voor de fysiotherapie wel goed om te weten wat er nu aan de hand is, zodat de therapie daar bij past.

Tot zover weer,

Ook kun je me vinden op Instagram: ambulanceverpl_in_praktijk en op FB: Ambulanceverpleegkundige in praktijk.

John