De impact van pesten (op het werk): het maakt écht iets kapot in je hersenen

Pesten komt écht niet alleen voor bij kinderen. De kans is groot dat het zelfs bij jou op de zorgwerkvloer gebeurt. Want maar liefst 10% van de volwassenen gaat dagelijks gebukt onder pestgedrag van collega's, familie of andere mensen in hun omgeving. Dat gebeurt verbaal, fysiek of elektronisch - bijvoorbeeld via whatsapp.  

Veertig jaar last

De gevolgen zijn groot: zowel op sociaal, fysiek als mentaal vlak. Mensen die in hun jeugd gepest zijn, hebben daar zelfs veertig jaar later nog last van! Zo hebben vijftigers die gepest zijn relatief vaak lichamelijke en psychische klachten. Dat melden Britse onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift American Journal of Psychiatry.

Langdurig

Deze onderzoekers zijn er ook achter gekomen waarom mensen die als kind gepest zijn als volwassenen óók vaak gepest worden. Wat blijkt nou? Door langdurig pesten kunnen in de hersenen DNA-veranderingen plaatsvinden op het gebied van emotie-regulatie, sociaal gedrag, agressie en depressie. Mensen die gepest zijn krijgen daardoor vaker last van psychische klachten. Pesten maakt dus echt iets kapot in je hersenen. Om dit ‘defect’ te herstellen, moet je als het ware je hersens resetten en bepaald gedrag opnieuw aanleren. 

Blijvende problemen

Een ander probleem als gevolg van pesten zijn de pijnlijke herinneringen die je brein net iets te goed opslaat. Hoewel we die het liefst zo snel mogelijk zouden willen vergeten, gebeurt meestal het tegenovergestelde. De amygdala, het deel van onze hersenen dat binnengekomen prikkels aan emoties koppelt, laat ons bij elke mogelijke dreiging weten: pas op, gevaar!

Paniekstand

Dus elke keer als je eenzelfde soort stress als het pesten van vroeger ervaart, schiet je lichaam in de paniekstand. Terwijl er misschien niet eens zoveel aan de hand is. Maar je hersens wéten gewoon niet beter! Hierdoor kun je gevoeliger op situaties reageren dan mensen die in het verleden niet zijn gepest, waardoor je misschien eerder gepest wordt.

Reactie op stress

Omdat ook wetenschappers van Rockefeller Universiteit in New York vermoedden dat dat pesten weleens consequenties zou kunnen hebben voor de hersenen, besloten ze een onderzoek te doen bij muizen. De dieren werden regelmatig gepest. Dit bleek invloed te hebben op de werking van de genen, die er op hun beurt voor zorgden dat de hormoonreceptoren in de hersenen gevoeliger werden. Hierdoor werden de muizen bang, ook in situaties die eigenlijk veilig zijn.

Beperkte groei

Weer andere wetenschappers keken naar het effect van mishandeling op de groei van de hersenen. Wat bleek? Het gebied in het voorste deel van de hersenen, de prefrontale cortex (die emotionele functies als plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing reguleert), was kleiner dan bij de groep die nooit mishandeld of verwaarloosd was.

Trek aan de bel

Mocht je op de werkvloer slachtoffer of getuige van pestgedrag zijn, probeer dan dus aan de bel te trekken. De gevolgen van pesten zijn groter dan je in eerste instantie wellicht zou vermoeden.