'Al dat nederige poezelige gedoe!'

Joost was een man van weinig woorden. Hield niet van gedoe. Met zijn enigszins nukkige uitstraling was hij niet echt toegankelijk voor anderen. Hij had toegestemd in een opname in het hospice om zijn vrouw te ontlasten. Maar voor hem? Voor hem hoefde het allemaal niet.  

Joost kreeg de stempel 'zorgmijder'. Ik heb even opgezocht wat de betekenis van zorgmijder is: 'Iemand die, vaak psychische, gezondheidsproblemen heeft en zorg nodig heeft maar nadrukkelijk geen hulp of zorg vraagt of accepteert en zorginstellingen mijdt.'

Na een aantal dagen vrij te zijn geweest had ik weer dienst. En teruglezend in zijn rapportages leek Joost wel een erg lastige man. Iedere vorm van hulp bij verzorging sloeg hij in de wind. Ondanks zijn krachtverlies, zijn instabiliteit, zijn valincidenten en zijn benodigde medische handelingen die hij niet aan een ander wilde overlaten dan aan zijn vrouw.

Zijn vrouw vulde alle zorgmomenten in. Daardoor werd haar beoogde rust na de opname in het hospice geen realiteit.

Enigszins bezwaard met zorgen om zijn reactie ging ik zijn kamer binnen om medicatie aan te reiken. 'Hoi Joost, ik ben Esther'. Joost keek niet op of om en zei niets terug. Zijn vrouw keek mij verontschuldigd aan en sprak haar man meteen vermanend aan. 'Stel je eens voor joh, zeg even wat terug!'. Geïrriteerd uitte hij zich door te vertellen dat hij het niet nodig vond dat iedereen zijn kamer maar zomaar inloopt.

'Hey Joost!', probeer ik, om het moment te doorbreken. 'Ik kom alleen maar een borrel brengen', en laat hem het medicijnbakje met een medicijndrankje zien. Verstoord uit zijn bui kijkt hij op om daarna zijn verstarde gezicht te ontpoppen in een onderdrukte lach. Het ijs was meteen gebroken.

Zorgmijden krijgt voor mij direct een andere betekenis. Want wat als je als je altijd gewend bent geweest om spil van het gezin te zijn? Wat als je altijd een stoere vent bent geweest die geen hulp van anderen nodig had? Wat als je altijd voor jezelf hebt gezorgd? Wat als je altijd voor een ander hebt klaargestaan en nu ineens zelf zorg nodig hebt terwijl je dit niet gewend bent? Ben je dan ineens een psychisch probleem? Volmondig zeg ik nee. Ik begrijp het volkomen!

'Ik word gek van dat getrut’', vertelt hij later. 'Al dat nederige poezelige gedoe!', noemde hij het gedrag van alle welwillende mensen in het hospice die zijn verblijf zo aangenaam mogelijk probeerde te maken.

Het was zijn gevecht. Een gevecht van het opgeven van zijn zelfstandigheid. Van het opgeven van de totale zelfregie in zijn leven. Door dit gegeven kon de manier van zorg worden aangepast aan de manier zoals hij in het leven had gestaan: zonder getrut en hem het idee geven dat hij alle regie in handen heeft.

Het woord zorgmijden kreeg voor mij hierdoor een mooi inzicht. Er zijn (niet altijd) psychische problemen mee gemoeid. Het zijn supersterke zelfstandige mensen die niet gewend zijn om zelf hulp te krijgen.

Dit is Esther:

Ik ben Esther en werk na 18 jaar in de wijk sinds 2019 als hospiceverpleegkundige bij Careyn DWO/NWN. Het werken in een hospice brengt mij veel ervaringen, bijzondere momenten, inzichten en emoties. Schrijven helpt me om te verwerken wat ik allemaal meemaak. Met het delen van mijn verhalen wil ik graag het taboe rond de laatste fase van het leven doorbreken. Want we praten er niet graag over, weten er niet veel van en willen er al helemaal niet aan denken. De laatste levensfase is echter niet alleen verdriet, maar net zoals in het ‘normale’ leven is er ook lachen, genieten, huilen, sarcasme, lol, boosheid en ja, zelfs feesten. Ik schrijf verhalen en gedichten om deze fase van het leven in het licht te zetten. Meer verhalen lezen? Klik hier voor mijn Facebookgroep: ‘De laatste bladzijde -hospice verhalen en gedichten-‘.