Operatieassistent Claudia - 'Ondanks alle voorzorgsmaatregelen gaat het nog wel eens mis; denk bijvoorbeeld aan een links/rechts verwisseling'

12 nov, 2020

Fotograaf: Davy Rietbergen

Kan jij je de Olympische Winterspelen van 2010 herinneren? Sven Kramer was de absolute favoriet, maar raakte gediskwalificeerd door een foute aanwijzing van zijn coach over een baanwissel. Uit het bovenstaande voorbeeld blijkt dat het maken van een dergelijke vergissing de besten kan overkomen. Het is dan ook niet gek dat er op de OK rekening moet worden gehouden met dat het ons ook kan overkomen. Gelukkig zijn er in het verleden prachtige maatregelen bedacht om ‘verwisselingen’ te voorkomen.

Denk hiervoor aan de Time Out Procedure (TOP check), waarbij we de patiënt minstens drie keer (op het operatiekamercomplex alleen al) om naam en geboortedatum vragen. Bovendien moet de patiënt in eigen bewoordingen vertellen waar hij/zij voor komt en aan welke kant de operatie moet plaatsvinden. Op de verpleegkundige afdeling wordt er, voordat de patiënt naar de OK gaat, ook een pijl getekend op het te opereren lichaamsdeel. Deze pijl moet zichtbaar zijn wanneer er is afgedekt met steriele doeken.

Geen ingreep

In alle gevallen dat er op de één of andere manier van deze voorgeschreven regels wordt afgeweken, gaat de ingreep niet door. Zonder pijl gaat de patiënt terug naar de afdeling en bij een verkeerd idee over de ingreep die uitgevoerd moet worden, gaat de specialist met de patiënt in gesprek tot ze het eens zijn over wát er precies moet gebeuren. Dit noemt men informed consent. De patiënt moet weten wat zijn/haar behandelopties zijn en daarmee instemmen.

Dubbelcheck

Tijdens alle TOP momenten staan de overige processen en procedures stil. Alle teamleden luisteren met volle aandacht, zonder iets anders te doen (een stop-moment), er worden open vragen aan de patiënt gesteld en er wordt visueel gecheckt of de markering (een pijl, geen smiley of andere aanduiding) aanwezig is. Daarnaast checken we in de digitale systemen of dat wat er gezegd wordt, overeenkomt met de afgesproken ingreep/allergieën en dergelijke. In sommige gevallen gaat het niet van een leien dakje. Als de patiënt dementeert of door andere redenen ‘niet adequaat is’, zijn de dubbelcheck methodes (computergegevens uit het patiëntendossier en de aanwezigheid van de markeringspijl) dubbel zo belangrijk.

Pre incisie time out

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen gaat het nog wel eens mis. Denk dan bijvoorbeeld aan een links/rechts verwisseling. Dit is uiterst vervelend voor de patiënt, maar ook op het team heeft zoiets een verschrikkelijke impact. Om nog secuurder te kunnen werken, is een aantal jaar geleden de pre incisie time out in het leven geroepen. Op het moment dat alles gereed is (de patiënt is steriel afgedekt en alle materialen zijn klaar voor gebruik) neemt het OK team (specialist, operatieassistenten en anesthesiemedewerker) nóg een keer door welke patiënt er ligt en wat er moet gebeuren.

VIM

Naast het voorkomen van echte incidenten worden we er door de organisatie en collega’s ook allemaal van doordrongen dat het super belangrijk is om ook bijna-incidenten te melden. We noemen dit VIMen – veilig incident melden. Van alles wat er maar spaak loopt, kan (en moet) een melding gemaakt worden. Denk bijvoorbeeld aan een niet volledig instrumentenset, een links/rechtsverwisseling die door een stop-moment wordt voorkomen, een logistiek proces dat onveilig leek, medicatie die qua naam of uiterlijk te veel op elkaar lijkt, geweld van een patiënt richting medewerkers en ga zo nog maar een tijdje door.

Deze meldingen kunnen veilig gemaakt worden doordat je via een digitale omgeving melding maakt. Je hoeft dus niet schoorvoetend met het schaamrood op je kaken naar een leidinggevende. Alle meldingen worden bekeken op het noodzakelijke niveau (door je eigen leidinggevende of hoger in de managementstructuur, afhankelijk van de ernst en gevolgen van het (bijna)incident). Dan wordt beslist of er actie noodzakelijk is om herhaling te voorkomen en zo ja, welke. Daarnaast worden alle uitkomsten op een afdelingsoverleg besproken.

Nog meer veiligheid

Klinkt veilig hè… Volgens mij is dat het ook. Naast de procedures die ik vandaag noemde, doen we er natuurlijk op de OK ook alles aan om te voorkomen dat er materiaal in de patiënt achterblijft. Maar hier heb ik al eens over geschreven ?

Is er iets waarvan jij graag zou lezen hoe dat op de OK werkt? Laat het mij weten in een reactie hieronder!

Dit is Claudia:

Ik ben Claudia, operatieassistent en praktijkopleider. Over deze functies vertel ik in mijn blogs, op deze plek vertel ik graag iets over mijzelf. Ik woon samen met mijn vriend en mijn twee katten. Inderdaad, mijn twee katten. Hij is er niet supercontent mee, maar de dames kreeg hij er als bonus bij toen hij mij versierde. In mijn vrije tijd ben ik dol op koken en gezellig (lang) tafelen, ook leuk met een bordspel erbij! Mijn vriend en ik gaan graag opgedoft naar 20’s-30’s-50’s themafeesten. Ik ontspan door Power Yoga, sporten en lezen of schrijven. Ook heb ik sinds kort een eigen bedrijf: Gezonde Spanning - Coaching, waarmee ik mensen met een te druk leven aan meer balans help.

Colofon: FloorZorgt is jouw online zorgmagazine! Op dit moment lezen 80.000 unieke zorghelden mij maandelijks. Door middel van inspirerende blogs, relevante producten (kijk snel in mijn webshop!) mooie artikelen en zorgnieuws houd ik jou op de hoogte van alle ontwikkelingen in de zorg. Heb je mijn mobiele app al gedownload en volg je mij al op Facebook, Instagram of Linkedin? Wil je adverteren? Stuur me dan een mailtje en ik neem z.s.m. contact met je op of bekijk de mogelijkheden alvast hier. Ook ik maak weleens een foutje ;-) Heb je er één gezien? Mail het me. Ik ben je dankbaar!