Kraamzorg bij een gezin met een overleden kindje: ‘Iedereen reageert anders op het verlies’

‘Zodra de deur opengaat, sta je middenin het verdriet’, vertelt Sanne. ‘Het is heel heftig wat ze hebben meegemaakt. Sommige vrouwen hebben een kindje moeten baren dat al in de baarmoeder is overleden. Bij anderen ging het mis tijdens of na de bevalling. Meestal ga ik eerst zitten en laat ik ze praten over wat ze hebben meegemaakt. Vaak beland je in een tranendal en natuurlijk schiet ik zelf dan ook weleens vol.’

Wensen

Sanne bespreekt met het gezin wat ze voor hen kan betekenen. Niet iedereen wil kraamzorg na het verlies van zijn kindje, maar veel vrouwen vinden de zorg en ondersteuning wel fijn. Of ze hebben het, bijvoorbeeld vanwege een zware bevalling, gewoon nodig. Een vast protocol is er niet voor dit soort situaties. Sanne probeert zoveel mogelijk aan te sluiten bij de wensen van het gezin en doet wat nodig is.

Begrafenis regelen

‘Je staat er niet bij stil, maar er moet veel geregeld worden die eerste dagen’, zegt ze. ‘De ouders zijn bezig met hun verdriet en het regelen van de begrafenis. Ik zorg er dan voor dat het huishouden doorgaat, dat de verloskundige en huisarts op de hoogte blijven en dat het consultatiebureau wordt gewaarschuwd. Verder controleer ik eventuele hechtingen, net zoals bij andere bevallen vrouwen.’

Blijven eten

Sanne: ‘Iedereen reageert anders op het verlies van zijn kindje. Ik vind het heel belangrijk dat je mensen de ruimte geeft om op hun eigen manier te rouwen. De één ligt stil en gelaten in bed, de ander zit druk te praten met vriendinnen. Mannen zie je nogal eens boos of gefrustreerd reageren. Mijn taak is de ouders goed in de gaten te houden en er bijvoorbeeld voor te zorgen dat ze wel blijven eten en drinken. Ze hebben elkaar nodig en dat kan alleen als ze ook goed voor zichzelf zorgen.’

Taboe

‘Het verdriet is eigenlijk altijd vreselijk. Ik vergeet bijvoorbeeld nooit het stel waarbij het jongetje de bevalling niet had overleefd vanwege ernstig hartfalen. Ze wisten niet dat hij een zwak hartje had, in die tijd waren de echo’s nog minder goed. Het was zo’n drama... Soms wordt een overleden kindje thuis in het wiegje gelegd. Tegenwoordig is het gelukkig veel minder een taboe dan vroeger.’

Babykamer

‘Mensen nemen vaak uitgebreid afscheid en laten bijvoorbeeld foto’s maken of een afdruk van een voetje’, vervolgt Sanne. ‘Maar iedereen doet het anders. Een stel verloor het kindje halverwege de zwangerschap. Zij wilden meteen de babykamer leegruimen en niet geconfronteerd worden met hoe het had kunnen zijn. Ik adviseerde hen nog wat momenten in de babykamer door te brengen.  Daarna heb ik de winkel gebeld en die hebben alles opgehaald en het geld terugbetaald. Een ander gezin deed het babykamertje op slot en ging er pas naar binnen toen ze er zelf aan toe waren.’

Begrijpen

Dan vertelt Sanne dat ze het zelf ook heeft meegemaakt. Wat bijzonder dat ze dit werk zo goed kan doen. Drie maanden na het verlies van haar eigen kindje, werkte ze alweer als kraamverzorgende. ‘Een vrouw was zo enorm verdrietig en zei tegen me: ‘Ik denk niet dat je mijn verdriet kunt begrijpen.’ Ik vertelde haar dat ik het juist heel goed begrijp, omdat wij zelf ook een kindje hebben verloren.’

Jongetje

Ongeveer vijftien jaar geleden was Sanne zwanger van haar tweede kindje, een jongetje. ‘Hij zou in september geboren worden, maar in juni voelde ik geen beweging meer. Het kindje bleek geen hartslag meer te hebben. We gingen twee dagen naar huis om zaken als de begrafenis te regelen en daarna ging ik naar het ziekenhuis om te bevallen.’ Het werd een ‘horrorbevalling’. Omdat ze niet goed in te leiden was, duurde het zo’n tien dagen voor het kindje ter wereld kwam. ‘Daarna ben ik ook nog heel ziek geweest door een bloedvergiftiging.’

Kraamzorg

Sanne heeft in die zware periode zelf ervaren hoe fijn het was om een kraamverzorgende in huis te hebben. ‘Zij was een collega van me en ik heb heel goed met haar kunnen praten. Ze zorgde dat de boel bleef draaien. We sturen altijd wat meer ervaren kraamverzorgenden naar dit soort situaties. Bij ons mag je trouwens ook altijd nee zeggen als je het niet aandurft of even niet goed in je vel zit.’

Lotgenoten

Tot slot geeft Sanne de tip dat er contactgroepen zijn waar je terecht kunt bij het verlies van een kind. Bijvoorbeeld Ouders Overleden Kind en Lieve Engeltjes. Het delen van ervaringen en gevoelens met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt, kan heel waardevol zijn.