'Ik wist wel een en ander van meneer, maar wilde me daar niet door laten beïnvloeden'

DEMENTIE & ZOEKEN NAAR DE JUISTE VERBINDING

Wanneer je op uitnodiging van een onbekende in diens woning komt, stelt de ‘gastheer’ zich voor en word je welkom geheten. Er worden handen geschud, oogcontact gemaakt en wederzijds worden namen ‘uitgewisseld’. Hoewel dit voor ons volstrekt logisch in de oren klinkt, is het wanneer je dementie hebt helemaal niet altijd meer een vanzelfsprekendheid. Het kan gebeuren dat je niet begrijpt wat er gezegd en/of gevraagd wordt en/of je bent vergeten dat er vaak bij handen schudden een groet of naam gezegd wordt.

Wanneer mensen met dementie verhuizen naar een verpleeghuiswoning en voor het eerst met hun familie voor een kennismaking komen, worden ze natuurlijk als eerste welkom geheten en worden er namen uitgewisseld. Zo ook die dag dat meneer samen met zijn familie in de woning komt. Ik probeer iedereen altijd zo ‘blanco’ mogelijk te benaderen. Soms kan voorkennis ervoor zorgen dat je anders reageert en zaken in gaat vullen. Als je bijvoorbeeld in het dossier leest dat iemand weinig meer spreekt of een afasie heeft, zou je dus kunnen besluiten om maar geen naam te vragen aan de persoon, maar aan de familie die meekomt. Ik wist wel een en ander van meneer, maar wilde me daar niet door laten beïnvloeden.

Wanneer ze binnenkomen, geef ik een hand, zeg mijn naam en heet meneer en zijn meegekomen familieleden van harte welkom. Meneer laat het wat gelaten over zich heen komen en omdat ik denk dat hij het niet goed gevolgd heeft, ga ik door mijn knieën (meneer zit in een rolstoel), maak ik oogcontact en heet hem welkom. Hij lacht en knikt me toe, er is contact. Daarna wijs ik op mezelf, zeg mijn naam en vraag hoe hij heet. Ik zie hem ‘worstelen’ met mijn vraag, maar het is me niet duidelijk of hij mijn vraag niet begrijpt of dat hij zijn naam niet kan zeggen. Ik wacht geduldig, maar zie zijn ogen afdwalen. Intussen staat zijn familie hoofdschuddend achter de rolstoel, zo van: hij zal echt zijn naam niet zeggen. Toch wil ik het niet opgeven en nogmaals maak ik oogcontact, wijs op mezelf, noem mijn naam en vraag naar de zijne. Maar nu zeg ik er langzaam een rijtje voornamen bij: "Is het Piet, Jan of Kees?" Hij kijkt me aandachtig aan en dan komt er als een ‘schot’ uit zijn mond: "Toon!" Hij grijnst erbij en lijkt blij en/of opgelucht te zijn dat hij het kon zeggen, en wanneer ik hem hierop zeg: “Mooi zo, een Toon hebben we nog niet,” zegt hij er zonder pauze achteraan: “Nu wel!”

Mooi moment, toch? Ik vind van wel en geniet er erg van. Ook zijn meegekomen familie is verrast, ze hadden niet gedacht dat hij zijn naam nog wist en/of zeggen kon! Ook hier blijkt maar weer dat wanneer je de tijd neemt en tijd geeft (vertragen) om echt contact te maken, er meer mogelijk is dan je vooraf had gedacht! Het zit hem natuurlijk niet in de naam, maar in het maken van een verbinding, een investering in het maken van echt contact, al is het maar voor een kort moment!

https://www.mariet-op-dementie-avontuur.nl/puzzelen-met...