'Ik was allang blij dat ik het er met een blauw geknepen hand vanaf had gebracht'

Ineens stopte haar bevalling…

Bevallingen, het is niet mijn hobby. Eerlijk gezegd heb ik me er ook nooit echt in verdiept. Je zou denken: maar je hebt toch anatomie, fysiologie en natuurlijk biologie gehad? Klopt, dat heb ik, maar ik heb daar nooit iets van gesnapt. Ik had een homoseksuele leraar die zei: “Ja, ik heb het wel geprobeerd om mijn man zwanger te maken, maar het lukt me niet.” Nu snap ik wat voor foute opmerking dat was, maar we hebben er toen gewoon heel hard om gelachen.

Maar toen ik naast het bed van een vriendin stond, omdat haar man er niet was en ik natuurlijk mezelf vrijwillig aanmelden om mijn hand fijn te laten knijpen (ik weet ook niet precies wat mij bezielde), zag ik het bevallingsproces in levende lijven en kon ik alleen maar denken: what the hell, waarom zou je dit willen?

Er was een moment waarop ineens die bevalling stilviel

Laten wij mijn vriendin Chantal noemen, of ‘kapitein stresskonijn’. Die raakt al in paniek als ze een ingegroeide haar op haar doos heeft zitten, dan hangt ze volkomen in paniek aan de telefoon: “Juul, ik heb kanker, ik ga dood!” Of ik even naar haar geslachtsdeel wilde komen kijken. Nu ik dit zo schrijf vraag ik mezelf af: wordt het niet eens tijd voor nieuwe vrienden! Maar goed, zoals een goede vriend betaamd, kijk ik dan even naar haar vagina en is het weer over. Geen kanker, misschien tijd voor een nieuw scheermesje? Ten tijde van ebola had ze ook om de week ebola. Ik denk dat Chantal de enige ebolapatiënt is geweest die het zonder ziekenhuisopname of overlijden heeft gehaald. Verder is het een schat en ga ik voor haar door het vuur, maar soms!

Stress voor de bevalling

Ik als echte man snap natuurlijk de stress van een vrouw wanneer die hele bowlingbal eruit moet, uhum… Gelukkig hoef ik het niet te doen; dat is een geruststellende gedachte. Maar goed, stress doet rare dingen met een mens en toen bij Chantal de weeën ermee stopte, was ze niet meer te houden.

Achteraf is dat kind goed ter wereld gekomen, ja, ze heeft een flinke jaap in haar buik. Maar ik heb er nooit zo bij stilgestaan waarom die weeën ermee stopte. Ik heb het ook nooit gevraagd, ik was allang blij dat ik het er met een blauw geknepen hand vanaf had gebracht.

Het brein

Voor de HBO-V moest ik weer terug in het anatomie -en fysiologieboek, en dat leerde mij toch iets wat ik tot dan toe niet wist. Ik ga het zo makkelijk mogelijk aan jullie uitleggen, want dit is nou een leuk weetje voor alle moeders en niet-moeders die het een keer willen proberen.

Onze hersenen kennen drie niveaus: archiniveau, paleoniveau en het neoniveau. Stel jezelf dit even voor als een soort wolkenkrabber. De onderste verdieping is het archiniveau. Dat niveau zorgt voor ons bewustzijn, is het meest oude stuk van onze hersenen en stuurt zonder erbij na te denken de functies bewustzijn, houding en de reflexen aan. Laten we ze werknemers noemen.

Neem je dan de lift naar de volgende etage, dan kom je op het paleoniveau. Het is een iets jonger gedeelte, maar nog steeds oud. Hier vind je de hypothalamus, het limbisch systeem en nog wat onderdelen. Vergelijk ze een beetje met managers. Dit niveau heeft vooral te maken met emotie, expressie van de emoties en automatismen. Dat laatste is belangrijk, want jezelf in leven houden is een automatisme.

De bovenste verdieping is ons brein dat na kan denken. Tenminste, je zal ongetwijfeld wel zo’n persoon kennen waarvan je twijfelt of ze het kunnen! Maar ik verzeker je, dat kunnen ze! Dat is de grote baas, die controleert de hele bende beneden! 

Hormonen

Daarnaast heeft Chantal hormonen, gelukkig maar, anders zou het vrij moeilijk zijn. Eén van die hormonen die Chantal heeft, noemen we oxycotine. Oxycotine zorgt ervoor dat ons gladde spierweefsel samentrekt. Kunnen jullie raden waar een baarmoeder van gemaakt is? Juist, niet van bakstenen! De hele zwangerschap lang is die baarmoeder ongevoelig voor het hormoon. Dat komt door progesteron, wat dan weer wordt aangemaakt door de placenta. Dat zorgt er dus voor dat het baby’tje niet als een soort kanonskogel eruit wordt geperst, maar die baarmoeder zich gedeisd houdt tot het punt komt dat het eruit moet.

Tijdens de zwangerschap komen er wel steeds meer voelsprietjes bij in de spierlaag van die baarmoeder, Als die voelsprietjes oxycotine tegen komen, begint het feest en kan je (ik hoop voor iedereen met een kinderwens) daarna een krijsend hoopje mens in je armen houden.

Waarom stopt het dan?

Bevallen kost bij mensen nou eenmaal even tijd; bij de één gaat het sneller dan bij de ander. Ons lijf weet dat en als je heel veel stress hebt, wordt er iets in het paleoniveau getriggerd. Een van onze oudste automatismen is de flight, fight or freeze reactie. Op het moment dat we ons dus onveilig voelen, heel veel stress hebben en in die reactie schieten, gaat ons lichaam als een gek een ander hormoon aanmaken. Dat is adrenaline, maar ons lijf stopt dan met het aanmaken van de oxytocine en wat we in het bloed hebben, wordt onklaar gemaakt. We moeten namelijk weg van de bron die ons stress geeft, we moeten onszelf in veiligheid brengen.

Dat gebeurde er dus bij Chantal. Door alle stress en angst zat er zoveel adrenaline in dat lichaam dat de werking van de oxytocine werd gedwarsboomd.

Ik denk nog wel twee keer na of ik nog een keer bij een bevalling wil zijn

Voorlopig ben ik genezen, ik heb het nu één keer gezien en dat was meer dan genoeg! Dus ik lees nog een poosje verder, en als ik dat examen af moet leggen? Dan zal ik mijn best doen, maar je hoeft aan mij niet te vragen hoe een menstruatiecyclus werkt, want dat ga ik hoogstwaarschijnlijk nooit leren. Wat ik wel geleerd heb? Dat heel, heel, heeeeeeeeeel veel stress tijdens een bevalling niet goed is! Nu snap ik ook waarom rust en relaxende interventies zo’n groot ding zijn op de afdeling voor zwangere vrouwen.