‘Ik ben Juul en mijn papa gaat dood’

Terwijl de voordeur open gaat verschijnen er twee bruine paardenstaartjes boven een heel jong gezichtje. ‘Ben jij de zuster die voor papa komt zorgen’? vraagt ze. Ik laat mezelf zakken tot haar niveau, en kijk in twee onschuldige bruine kijkers. ‘Hoi, ja dat ben ik’, zeg ik glimlachend. Ze steekt een klein handje naar me uit, en hij verdwijnt welhaast in de mijne. ‘Ik ben Juul en mijn papa gaat dood’, zegt ze. Ik loop achter haar aan de gang door, parkeer jas en tas bij de kapstok en loop de woonkamer in.

Vijf jaar is ze pas, Juultje, en nu al word ze geconfronteerd met zoveel serieus verdriet. In de hoek van de woonkamer ligt haar zieke papa dood te gaan. Het is surreëel, deze beelden in combinatie met elkaar. Juul en haar grote broer die samen heerlijk aan het spelen zijn, terwijl hun doodzieke vader ook in de kamer ligt.

De mooiheid en het absolute brute van het leven, gevangen in een enkele ruimte.

Gehaast komt hun moeder de kamer inlopen, terwijl ze ondertussen haar kinderen tot wat meer stilte maant. Een jonge vrouw, vermoeide blik. Ze kan niet ouder zijn dan vijfendertig, maar ze oogt zoveel ouder. De zorglijnen staan diep in haar gezicht gegrift en ik voel een steek van medelijden.

Deze wrange speling van het lot is ongelofelijk verdrietig.

De stilte is overweldigend, als de deur achter ze is dichtgevallen. Het beeld van die twee kindjes die hun vader gedag kussen staat nog helder op mijn netvlies. Dat eens zo krachtige lijf is onnatuurlijk opgezwollen door oedeem, hij is nog maar een schim van de man die hij nog maar zo kortgeleden was. Zijn foto staat op het dressoir, bruine kop, grote glimlach, sprankelend van het leven.

Zijn jonge leven, zo wreed verstoord door de kanker die ongemerkt voortwoekerde in zijn lijf. Ik verzorg hem, zo goed en zo kwaad als het gaat in mijn eentje. Hij wil geen polonaise meer aan zijn lijf. Alles doet zeer en is vermoeiend.

’Knip mijn shirt maar stuk, zegt hij, want ik kan niks meer over mijn hoofd heen verdragen’. Zijn einde nadert, en dat weten ze heel goed. Hij wil perse thuis sterven, dicht bij zijn gezin, en ik geef hem groot gelijk.

Als zijn vrouw weer terug is vervolg ik mijn route.

Rond half drie ben ik er weer, verzorg hem, en knip nog een shirt stuk. Op zijn verzoek bel ik de huisarts. Want hij is er klaar voor, om definitief afscheid te nemen, het is genoeg geweest. Ze hebben alles al lang geleden voorbereid, alles wat nodig was om thuis te sterven, vrij snel nadat ze wisten dat genezing onmogelijk was. De keuze voor zijn levenseinde is zijn eigen. We praten nog wat, zij en ik, en drinken koffie terwijl we wachten op de huisarts. Vanuit mijn ooghoek hou ik hem in de gaten en ineens zie ik zijn gelaat veranderen, het leven loslaten, zie ik hem sterven. Samen staan we aan zijn bed. Ze is kalm, aanvaardend, en opgelucht, dat zijn einde zo rustig was.

Want afscheid hadden ze al genomen, al een hele poos, van hun ‘samen’.

Ze pakt zijn hand, tranen rollen geluidloos over haar wangen. Ik sla een arm om haar heen en ze leunt even. De kinderen kibbelen, spelen hun bordspel in de andere hoek van de kamer en hebben nog even niks in de gaten.

En ik besluit, daar precies op dat moment, volop te genieten en deze herinnering voor altijd met me mee te dragen. Steeds als ik verzwolgen word door iets futiels, en medelijden met mezelf heb, denk ik aan hem, aan hun, en aan kleine Juul. En ineens lijkt alles dan toch veel minder erg.

Cynthia bundelde al haar verhalen en maakte er een dierbaar boek van. Ze noemde hem ‘Zorgliefde’: https://www.uitjeervaring.nl/zorgliefde.html