'Daar zaten we dan met ons zorgprobleem. Was het nog een zorgprobleem?'

Zorgprobleem?

‘Hoe at uw moeder thuis?’ Een vraag die we stellen aan een dochter tijdens een eerste multidisciplinair overleg (MDO). Haar moeder is nog maar kortgeleden komen wonen op een afdeling voor bewoners met dementie. Op de groep lijkt ze haar plek te hebben gevonden. Ze doet mee aan de activiteiten en praat gezellig mee met de andere bewoners. Het enige punt van zorg zijn de warme maaltijden die ze niet of amper eet.

De collega’s maken zich daar zorgen over en geven het als punt van aandacht aan tijdens het MDO. Wat betreft haar gewicht is er geen reden tot zorg. Doorvragend blijkt dat mevrouw wel de broodmaaltijden eet. Op de avonden dat ze niet van haar warme maaltijden wil eten, vraagt ze om brood. ‘Maar ja, die warme maaltijd’, en in die opmerking zit voor de collega de mening verscholen dat dat toch wel hoort. Met goede redenen: variatie van eten en het binnenkrijgen van voldoende voedingstoffen. In de opmerking lees ik ook de vraag of er op deze manier goede zorg geboden wordt. Dat willen we graag, goede zorg leveren.

De dochter zit erbij en heeft al die tijd zwijgzaam ons gesprek aangehoord. ‘Hoe at uw moeder thuis?’ wordt er ineens gevraagd. We kijken haar allemaal nieuwsgierig aan. ‘Mijn moeder at nooit graag de warme maaltijd. De laatste jaren at ze die amper en nam ze brood en fruit’ zegt de dochter.

Daar zaten we dan met ons zorgprobleem. Was het nog een zorgprobleem?

Geregeld vullen we zelf in wat goed is voor onze bewoners. Daarin neem je je eigen waarden en normen mee en je eigen mening over wat goed of fijn is. Zo is het soms lastig om het douchen achterwege te laten, als een bewoner weerstand biedt. In het kader van hygiëne is het voor ons gevoel nodig dat een bewoner wekelijks onder de douche gaat. Bewoners zijn echter van vroeger uit niet altijd gewend om te douchen. Het verhaal van de teil waar alle kinderen na elkaar gewassen werden, is een herkenbaar beeld voor veel bewoners. Als alternatief kan je een bewoner een uitgebreidere wasbeurt op bed geven, waarbij je ook de haren wast. Als je dat onderling afstemt en het gesprek daarover aangaat, kan je samen tot een oplossing komen. Een oplossing waarbij je zoveel mogelijk tegemoetkomt aan de wens van de bewoner.

Goede zorg is niet alleen voldoen aan de normen en waarden zoals die gangbaar zijn of die passen bij jouw beleving. Goede zorg is dat je kijkt naar je bewoner en cliënt en weet wat hij of zij prettig vindt. Dat je weet waar je cliënt van houdt, wat het dagritme is en wat zijn of haar gebruiken zijn. Persoonsgerichte zorg is dat. Daarvoor is nodig dat je je bewoner of cliënt kent. Een zorgvrager is niet alleen afhankelijk van de zorg die fysiek geboden wordt, maar ook in de mogelijkheid van het behoud van zijn eigen regie.

Is het dan een probleem dat iemand de warme maaltijd niet eet? Het is een terechte vraag die gesteld wordt. Als we kijken naar deze bewoonster en uitgaan van wie zij is en hoe zij altijd geleefd heeft, past het om te accepteren dat ze de warme maaltijd niet eet. We gaan kijken naar alternatieven voor haar.

De dochter knikt en stemt in. Het doet recht aan wie mevrouw is en ook voor de collega’s voelt het goed zo. Een zorgprobleem minder.