'Ik heb maar gewoon toegegeven dat het niet helemaal volgens plan verliep'

Als psycholoog denk je na over wat je cliënt zou kunnen helpen. Je helpt iemand door inzicht te geven in zijn of haar denkpatronen en gedrag. Door bepaalde technieken aan te leren of alternatieve denkwijzen te helpen creëren. Als coach help je ook iemand inzicht te krijgen in zijn gedrag en denkwijze, maar vervolgens help je hem of haar zélf tot alternatieven te komen. Je helpt iemand zoeken naar zijn eigen antwoorden en oplossingen. Wat ik als coach denk dat goed zou zijn voor de coachee, hoeft niet de oplossing te zijn.

Tijdens een van mijn recente coachingssessies, werd ik daar even tactvol aan herinnerd door paard Zamson. De derde sessie voor coachklant Sylvia stond op de planning. Haar iets laten ervaren, in plaats van alleen praten, bleek eerder heel waardevol te zijn. Daarom had ik bedacht om haar duidelijk te maken hoe hard zij met zichzelf, en haar gedachten, in gevecht is. Dit wilde ik doen door een veel gebruikte vergelijking na te bootsen. Zij touwtrekkend aan de ene kant van het ravijn en haar gedachten aan de andere kant. Ze moet dan met man en macht blijven vechten om niet het ravijn in getrokken te worden door de gedachten. Of is er ook een andere mogelijkheid?

Voor deze in scène gezette vergelijking, koos ik Zamson uit om mee te werken. Hij weet namelijk dat hij heel sterk is. Als je gaat trekken en sjorren om hem mee te krijgen, trekt hij terug en weigert hij een pas te zetten. Een mooie keuze voor mijn ravijnmetafoor. Mocht Zamson onverhoopt toch in een goedmoedige bui zijn en geen weerstand bieden, had ik nog een trucje achter de hand. De wortel! Laat Zamson een wortel zien en probeer hem dan nog maar eens tegen te houden. Je kan trekken wat je wil. Deze, áltijd al erg op eten gefocuste 600 kilo, gaat naar de wortel. Aldus mijn plan.

En hier gaat het fout... Ik wilde de sessie als het ware sturen. Bepalen hoe het ging verlopen en wat er ging gebeuren, want deze ervaring zou Sylvia helpen. Maar wat ik ook probeerde, ik kreeg Zamson niet zover dat hij aan het touw trok. Het touw kwam zelfs niet op spanning te staan. Zodra Zamson voelde dat er wat druk op het touw kwam liep hij mee. Daar was ik al zeer verbaasd over. Maar hé, no worries. Ik had mijn plan B - de wortel - nog. En toen brak mijn klomp. Zamson deed één pasje naar de wortel, voelde dat er spanning op het touw kwam en bleef staan. Hij reikte zijn neus en tuitte zijn lippen zo ver mogelijk naar de wortel. Hij kon er niet bij! Ik probeerde nog wat achteruit te lopen met de wortel, maar het mocht allemaal niet baten. Hij dacht echt niet verder te kunnen.

Tja, daar stond ik dan met mijn plan. Wat nu? Ik heb maar gewoon toegegeven dat het niet helemaal volgens plan verliep. Ik legde alles uit. Ik liet haar een plaatje van het touwtrekken boven het ravijn zien en vertelde dat ik dat na wilde bootsen. Ik vertelde dat Zamson zich nog nooit - maar dan ook echt nog nooit - door iets of iemand heeft laten tegenhouden als er een wortel voor zijn neus bungelt. Dat ik van mijn apropos was en ik het even niet wist. 'Maar waarom gedraagt hij zich dan nu zo?', vraagt Sylvia. 'Hoe kan dat?'

En gelukkig kwam ik toen weer genoeg in het hier en nu om haar te vragen: 'Ik weet het niet. Wat denk jij? Waarom gebeurt dit?' Haar antwoord: 'Misschien wil hij zeggen dat ik sterker ben dan ik denk!'

Blijft de vraag over wie het meeste geleerd heeft van deze sessie. Sylvia of ik.