Bernie is CSA-medewerker op de centrale sterilisatie afdeling: ‘Uit het secure verloop van deze procedures blijkt hoe belangrijk deze handelingen zijn’

Wat houdt je werk in?

Bernie somt met een glimlach de officieel klinkende definitie op: ‘Het reinigen, desinfecteren en steriliseren van steriele medische hulpmiddelen.’ Dan gaat hij er inhoudelijk dieper op in. ‘Het proces is aan alle kanten geborgd en alles wordt vastgelegd. Elke medewerker scant bij machinehandelingen zijn pasje én de barcode van de instrumentenset en daarnaast zijn er nog verscheidene visuele checkpunten. Uit het secure verloop van deze procedures blijkt hoe belangrijk deze handelingen zijn. De medewerkers op de OK moeten er immers blindelings vanuit kunnen gaan dat het steriele materiaal ook werkelijk steriel is.’

Hoe ben je in dit beroep terechtgekomen?

‘Bij toeval eigenlijk. Ik heb bijna 15 jaar een horecazaak gehad. Toen ik daarmee stopte, wilde ik iets rustigs, gesetteld en met duidelijke werktijden. Mijn zus werkte hier. Die zei: “Er komt een plekje bij de beddencentrale vrij, is dat niks voor je?” Dat deed ik drie maanden. Ik kwam overal in het ziekenhuis en vond alles machtig interessant. De CSA was toen nog vrij open en toegankelijk. Ik keek een paar keer mee en het leek me wel leuk. Nadat ik voor deze functie werd aangenomen deed ik de opleiding en nog allerlei interne scholingen plus cursussen.’

Wat is het meest bijzondere dat je meemaakte?

‘Vroeger mochten we vanuit de CSA veel meekijken op de OK zelf. Daardoor kreeg je kennis van hoe het instrumentarium in de praktijk gebruikt werd. Ik heb daar erg veel van geleerd. Zo heb ik ook meegekeken met verschillende sectio’s. We hadden hier destijds een dokter van Turkse afkomst, die deed alles met de hand (wat andere collega’s met deppers, prepareermiddelen en het mes doen) en hij hechtte de baarmoeder buiten de buik. “Ik heb nooit nabloedingen op deze manier” was zijn argumentatie. Ik vond dat allemaal erg indrukwekkend en interessant!’

Wat valt je nog meer op in je werk?

‘Er wordt zoveel weggegooid op de OK en dan heb ik het niet over de talrijke disposables, maar over de dingen die per ongeluk in het vuilnis verdwijnen. Is het blauw, zoals een magneetmat, dan valt het weg tegen de steriele doeken en wordt het met al het wegwerpspul mee weggegooid. Zoiets gebeurt helaas een paar keer per jaar.’

Wat moet je goed kunnen om dit werk te doen?

Bernie somt in volle vaart een aantal eigenschappen op: ‘Netheid, ordelijkheid, stressbestendigheid, goede communicatieve vaardigheden, een teamplayer zijn en natuurlijk moet je praktisch ingesteld zijn. Als er bij een operatie meerdere netten worden gebruikt gooien de operatieassistenten alles door elkaar. Je moet dus goed weten wat waarbij hoort. Ik vind het een sport om dat zelf te weten, zonder de systemen die alles voorkauwen. Die gebruik ik alleen ter controle en als back-up.’

Wat vind je het leukst aan je werk? 

‘Vroeger mochten we over disposables op de afdelingen uitleg geven. Dan kwam je voor bevoorrading en was er iets nieuws. Dan kon je dingen demonstreren. Ook nu komen mensen naar me toe omdat ik veel kennis heb (bijvoorbeeld van de ingrepen die ik vroeger veel zag); wat gebruik je bij welke operatie, in welke volgorde. Ja, adviseren en problemen oplossen dat past echt goed bij me. Ik maak er een sport van om te bedenken hoe dingen anders kunnen. Improviseren, wat als-denken dat vind ik leuk.’

Was vroeger alles beter?

‘Nou, niet per se. We maakten hele lange dagen. 45 operaties op een dag waren geen uitzondering. We begonnen ’s morgens om 9 uur en als je late dienst met bereikbaarheid had, kon dat tot één à twee uur ’s nachts doorgaan. Dan stond je er de volgende dag om 8 uur gewoon weer voor je dagdienst. Slaapuren en gesplitste weekenden zoals nu, dat was er allemaal niet bij. Je kon van vrijdag 9 uur tot maandag 8 uur dienst hebben en dan begon je werkweek weer opnieuw. In de bereikbaarheidsdienst sta je overal alleen voor wat je overdag/doordeweeks met het hele team doet. En je ziet veel hoor. Vieze dingen, bloed is natuurlijk heel gewoon, maar er ligt ook troep in de instrumentennetten zoals stukjes hechtdraad die de machine kunnen verstoppen. En stukjes vlees, botresten, poep. Alles komt op de instrumenten voorbij. Gynaecologische sets zijn moeilijk te reinigen, wist je dat? Het zure vulvaklimaat kan zich in de instrumenten vreten als je dat te lang laat staan.’

Kan je dit werk ook buiten het ziekenhuis uitvoeren?

‘Ja, in privéklinieken en in commerciële klinieken zoals Steri-noord. Soms bij grote tandartscoöperaties.’

In hoeverre is je werk emotioneel zwaar? 

‘Als je er diep over nadenkt hoeveel ziekte en kankeroperaties er worden gedaan, dat vind ik wel indrukwekkend. Toen ik hier net werkte, was ik zo verbaasd over de aantallen operaties die er per dag gedaan worden. Alleen in Hoogeveen al! Als je dat breed trekt over Nederland en de hele wereld… daar gaat veel menselijk leed achter schuil. Verder vind ik het werk voornamelijk lichamelijk zwaar. Je moet veel staan, tillen en werkt in warme en vochtige ruimtes.’

Hoe ontlaadt je na je werk?

‘Ik kan genieten van heerlijk sporten en heb door de jaren heen van alles gedaan. Van kickboksen en cardio met fitness tot wandelen in natuur met mijn hondje. Ook lekker Bourgondisch uit eten met een drankje erbij. Daar maak je me ook blij mee!’