‘Ben je helemaal besodemieterd?’

Tijdens mijn avonddienst kom ik langs een cliënte in wiens zorgplan in koeienletters staat: ‘PSYCHIATRIE!! NIET WEGLOPEN, NIET IN DISCUSSIE GAAN, NIKS PERSOONLIJK OPPAKKEN’. Ik schrik een beetje, want als tweedejaars studente heb ik nog helemaal geen ervaring met psychiatrie. Ik besluit zonder vooroordelen en met mijn liefste gezicht naar binnen te gaan.

Een godsvermogen

Ik bel beneden in de centrale hal aan zodat mevrouw weet dat ik eraan kom en loop naar boven. Bij de voordeur bel ik nogmaals aan en open de deur. ‘Goedenavond’, roep ik, ‘thuiszorg!’. Wanneer ik mijn hoofd om het hoekje van de woonkamer steek en haar vriendelijk wil begroeten, snauwt ze me toe: ‘Waarom bel je nou bij de voordeur ook aan? Ben je helemaal besodemieterd? Weet je wel wat voor godsvermogen dat kost om iedere keer aan te bellen?’. Ik ben heel even sprakeloos. Serieus?

Ik besluit om me niet van mijn stuk te laten brengen en antwoord: ‘Nou, mijn excuses, het zal niet meer gebeuren. Maar ik ben hier om u te helpen, dus wat kan ik voor u doen?’. Ze stiefelt met haar rollator naar de slaapkamer. Ik durf niet te vragen of ik het licht aan zal doen. Als aanbellen al ‘een godsvermogen’ kost, wil ik niet weten wat voor snauw er naar me toe komt als ik de lichtknop indruk. Mevrouw lijkt het overigens ook niet erg te vinden, want ze zwijgt me nog net niet dood.

Niks persoonlijk aantrekken

Ze gaat tergend langzaam op bed zitten. ‘Wat sta je daar nou te niksen? Trek mijn schoenen eens uit joh!’. Ik voel de irritatie opborrelen in mijn buik, en in mijn hoofd herhaal ik de laatste woorden van het zorgplan: niks persoonlijk aantrekken…

Wanneer ik de broek van mevrouw keurig netjes in de plooi probeer te vouwen (wat inmiddels door de zenuwen vrij kansloos is) gaat dit óók net niet zoals mevrouw graag wil. Ze vliegt omhoog, grist de broek uit mijn handen en begint te tieren: ‘Kun jij dan helemaal niks? Jij miezerig onderkruipsel! Ik zou maar van school gaan als ik jou was, want een goede zuster word jij nooit! Je bent echt achterlijk of niet?’.

Een keuze stellen

Dat doet voor mij de deur dicht. Ik probeer mevrouw uit te leggen dat ik hier ben voor haar, en dat schreeuwen en tieren geen zin heeft. Ik stel haar voor de keuze: ze doet normaal, of ik ben weg. Het lijkt mevrouw niets te doen, want ze tiert rustig door.

Ik bedenk me dat dit echt mission impossible is, en besluit maar niks meer te zeggen. Wanneer mevrouw me eindelijk toeschreeuwt dat ik ‘als de sodemieter op moet rotten’, voel ik de opluchting door mijn aders stromen. Ik pak mijn tas, gris mijn jas van de grond (want ophangen was verboden) en maak me zo snel mogelijk uit de voeten. Wat een figuur…

Buiten de flat sta ik even stil. Ik adem drie keer diep in en uit, stuur een WhatsApp spraakberichtje naar mijn moeder om uit te razen en herpak me. Zoals de Brabantse zanger Snollebollekes zou zeggen: ’STOP! EN DOOR’.